روابط اتابکان آذربایجان و گرجی ها در دوره حکمرانی اتابک ابوبکر ایلدگزی (607- 587 ق./1210-1191م.)

در این مقاله، مناسبات سیاسی- نظامی میان پادشاهی باگراتیان گرجستان و اتابکان ایلدگزی ناحیه آذربایجان در دوره حکومت اتابک نصرت الدین ابوبکر بن محمد پهلوان (607- 587 ق./1210-1191م.)، بررسی می شود. روابط حکومت اتابک آذربایجان و گرجی ها، پیوسته مبتنی بر چرخه ای از تعامل و منازعه بود. پادشاهی گرجستان پس از آنکه اراضی گرجستان را یکپارچه از آن خود کرد، از ضعف و فتور سلاجقه عراق عجم و کشمکش های داخلی در ایالت آذربایجان بهره جست و در دوره حاکمیت ملکه تامارا (609- 555 ق./ 1213– 1160 م.) در منطقه قفقاز و آذربایجان سیاست توسعه طلبانه در پیش گرفت. همزمان با دست اندازی مکرر گرجیان بر ایالت آذربایجان، اتابک ابوبکر در راس حکومت اتابکان ایلدگزی قرار داشت. سوال اصلی این است که مهم ترین عوامل موثر بر روابط سیاسی اتابکان آذربایجان با گرجی ها چه بود؟ بر پایه این پژوهش، موقیعت بازرگانی و سوق الجیشی قفقاز، نقش بسیار مهمی را در دوره های تنش به دنبال داشت.