بررسی سه جدایه ویروس وای سیب زمینی جداشده از استان خوزستان بر پایه ژن پروتئین پوششی

ویروس وای سیب زمینی (Potato virus Y، PVY) یکی از ویروس های مهم زیانبار با دامنه میزبانی گسترده است. در این پژوهش با توجه به شناسایی ویروس وای سیب زمینی و جداسازی آن از کشتزارهای شلغم استان خوزستان در سال زراعی 1392، ویژگی های سه جدایه انتخابی از شهرستان های دزفول، شوشتر و شوش (7Tu، 9Tu و 10Tu) بررسی شد. در آزمون تعیین دامنه میزبانی، سه جدایه روی گیاهانی متعلق به سه خانواده Solanaceae، Chenopodiaceae و Amaranthaceae، به صورت مکانیکی مایه زنی شدند. هر سه جدایه روی سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل، تاتوره و گل تکمه ای نشانه های موضعی و فراگیر (سیستمیک) ایجاد کردند ولی روی بوته های سلمه تره، نشانه هایی مشاهده نشد. در آزمون SDS-PAGE، دو باند با اندازه حدود 33 و 31 کیلودالتونی در آموده خالص شده هر سه جدایه خالص سازی شده مشاهده شد. برای تعیین سویه جدایه های انتخابی از جفت آغازگرهای اختصاصی سویه PVY (CF/OR، NF/NR، OF/OR و PVY3TIM/PVNIBIP) که بر پایه ناحیه (CP) طراحی شده اند استفاده شد. در آزمون PCR با آغازگرهای اختصاصی سویه O (OR/OF) و سویه NTN (PVY3TIM وPVNIBIP) به ترتیب دو قطعه 608 و 1200 جفت بازی در هر سه جدایه افزایش شد. در ادامه، ناحیه CP هر سه جدایه ، افزایش، همسانه سازی و توالی یابی شد. درنهایت با استفاده از مجموع نتایج به دست آمده از آزمون های زیستی (بیولوژیکی) و بررسی توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی مشخص شد که جدایه های 7Tu، 9Tu و 10Tu جداشده از کشتزارهای شلغم استان خوزستان بیشترین همسانی را با سویه های NTN و W ویروس PVY دارند. این نخستین گزارش از شناسایی ویروس وای سیب زمینی در کشتزارهای شلغم است.