پاسخ الکتروفیزیولوژیکی حشرات کامل مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidea) به برخی ترکیب های دورکننده گیاهی

مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهم ترین آفت های گیاه گوجه فرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد می سازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایه مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکال ها) جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر غربال و شناسایی گروهی از ترکیب ها، قابلیت پانزده ترکیب از ترکیب های دورکننده شناخته شده گیاهی در تحریک گیرنده های شاخکی حشرات باکره و جفت شده هر دو جنس، به کمک دستگاه الکتروآنتنوگرام (EAG) ارزیابی شد. در این آزمون بیشترین غلظت ممکنه ( μg/μl100( از هر ترکیب روی شاخک سمت راست نرها و ماده های باکره و جفت شده 2-4 روزه و در ده تکرار بررسی شد. نتایج به دست آمده از پاسخ الکتروفیزیولوژیکی نشان داد، همه ترکیب های مورد آزمایش توانایی اتصال به گیرنده های شاخکی حشرات کامل مینوز گوجه فرنگی را دارند. اما سه ترکیب (-)-Carvone، Salicylic acid و Methyl jasmonate بیشترین میزان پاسخ پس از منظور داشتن میزان تاثیر شاهد (هگزان) را نشان دادند. ازآنجاکه ترکیب های مورد آزمایش بالاترین تاثیر را بر ماده جفت شده دارند، لذا می توانند به عنوان نامزدی مناسب در جهت مهار رفتاری حشرات ماده این آفت همچون ترکیب های فرمونی در حشرات نر در راهبرد های مهاری و مدیریت تلفیقی آفات (Integrated Pest Management; IPM) مطرح باشند.