بهرام پنجم (گور) در قفقاز و آسیای مرکزی

در دوره بهرام پنجم که از ادوار بسیار مهم و پر حادثه دوره ساسانی است، قفقاز و آسیای مرکزی از جمله مراکز اصلی مناقشات بین ایران و روم، شاهان و حاکمان محلی بود. این مناطق شرایط اقتصادی، سیاسی، مذهبی و جغرافیایی خاصی داشت و شاهان ایران، امپراتوران روم، شاهکان ارمنستان و حاکمان محلی برای دستیابی بر این مناطق از هر کوششی دریغ نمی کردند. چه عوامل و زمینه هایی موجب تغییر و تحول در مناطق شمال غربی (قفقاز) و شرقی (آسیای مرکزی) ایران شد؟ در این مقاله کوشش شده است تا با بررسی تغییر و تحولات این دوره، عوامل و زمینه های موثر بر روند حاکم، با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی شناسایی و تبیین شود. در این دوره بنا به دلایلی، برخی از ایالات ایران مورد تعرض روم، ارامنه و اقوام شرقی قرار گرفت و موجب تغییرات اساسی در شمال غربی و مرزهای شرقی ایران گردید. بی مسئولیتی شاه ساسانی و دخالت بزرگان و اشراف، زیاده خواهی، عدم احترام متقابل، سیاست تغییر مذهب و دستیابی به منابع ثروت از عوامل موثر در این روند بوده است.