نقش اسباب نزول در فهم آیات از منظر علامه طباطبایی و مراغی

این مقاله با بررسی دو مورد از برجسته ترین آثار تفسیری این دوره، المیزان، اثر علامه طباطبایی (از تفاسیر برجسته شیعه)؛ و تفسیر المراغی، اثر مراغی (از تفاسیر برجسته تسنن) به جایگاه اسباب نزول در تفاسیر معاصر پرداخته و دیدگاه های این دو مفسررا درباره اسباب نزول بررسی کرده است. علامه طباطبایی هرچند به اقتضای مکتب تفسیری اش برای فضای نزول و همچنین سبب نزول، نقش مهمی در تفسیر آیات قائل نیست، با این حال، ذکر روایات شان یا سبب را در روشن شدن مضمون و مورد نزول آیه موثر می داند و در بحث تفسیر روایی خود آن ها را آورده و گاه تفسیر خود را با آن ها تایید کرده است. اما مراغی، بیش از سیصد روایت سبب نزول را در تفسیر خود ذکر کرده است و اگر درباره آیه یا سوره، سبب نزولی نقل شده باشد که مورد تایید خودش باشد – یعنی صحیح باشد – آن را گزارش کرده است. روش مراغی در نقد و بررسی روایات این گونه است که آن ها را با قرآن و دلایل عقلی محک می زند.