بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر روی عملکرد دانه ژنوتیپ های یولاف زراعی با استفاده از مدل AMMI

در این بررسی 21 ژنوتیپ یولاف زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در 13 محیط (ترکیب سال-مکان) در طی سال های 1394-1388 موردبررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه نشان داد که ژنوتیپ های مطالعه شده، اختلاف بسیار معنی داری (P≤0.01) با یکدیگر دارند همچنین اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نیز در سطح احتمال 1% معنی دار بود. بر این اساس برای بررسی اثر متقابل و مشخص کردن ژنوتیپ های پایدار، از مدل AMMI استفاده شد. با توجه به مقادیر عددی مولفه های اثر متقابل ژنوتیپی و رتبه ژنوتیپ ها، مشخص شد که ژنوتیپ های 6، 8، 20، 12، 18، 21 و 1 نسبت به سایر ژنوتیپ ها از پایداری عملکرد بیشتری برخوردار بوده اند. همچنین طبق شاخص ارزش پایداری امی (ASV) به ترتیب ژنوتیپ های 20، 6، 8، 1، 21، 18، 9 و 3 به عنوان ژنوتیپ های پایدار تعیین گردیدند. جهت بررسی پایداری و پتانسیل عملکرد بالای دانه به طور همزمان از نمودار AMMI1 استفاده گردید. از میان ژنوتیپ های پایدار ژنوتیپ های 21 و 6 علاوه بر پایداری عملکرد از میزان عملکرد دانه بالاتری نیز برخوردار بودند. بنابراین می توان این ژنوتیپ ها را جهت معرفی به عنوان ارقام جدید یا برای استفاده در برنامه های اصلاحی آتی پیشنهاد نمود.