ارزیابی آماری پارامترهای مقاومتی و تغییرشکل پذیری توده سنگ - مطالعه موردی ساختگاه نیروگاه تلمبه ذخیره ای آزاد کردستان

هم زمان با پیشرفت دانش بشری، استفاده از فضاهای زیرزمینی به ویژه به عنوان محل ساخت نیروگاه های برق آبی رو به افزایش است. به منظور طراحی و ساخت این فضاهای زیرزمینی، شناخت خواص توده سنگ کاملا ضروری است. پارامترهای ورودی برای طراحی فضاهای زیرزمینی مانند پارامترهای مقاومتی توده سنگ (C و φ) و ضریب تغییرشکل پذیری را نمی توان به طور دقیق تعیین نمود. عدم قطعیت موجود در این پارامترها برخی ذاتی و برخی دیگر به دلیل عدم آگاهی یا درک درست از این پارامترها است. برای کمی کردن اثر این عدم قطعیت ها در طراحی فضاهای زیرزمینی باید از روش های آماری استفاده نمود. در این مطالعه از یک روش آماری به منظور تعیین شاخص مقاومت زمین شناسی (GSI) توده سنگ استفاده شده است و توزیع حجم بلوک (Vb) و عامل شرایط سطح درزه (Jc) که به عنوان عوامل مشخصه کمی در تعیین مقدار GSI می باشند، تعیین شده اند . این روش بر اساس ارتباط بین شرایط زمین شناسی توصیفی و پارامترهای قابل اندازه گیری میدانی مانند فاصله داری و زبری درزه ها که متغیرهای تصادفی هستند بنا نهاده شده است. با استفاده از توزیع GSI به دست آمده از برداشت های میدانی و ترکیب با خواص مقاومتی سنگ بکر که آن ها نیز به صورت آماری ارائه شده اند، تابع توزیع آماری پارامترهای مقاومتی توده سنگ و مدول تغییرشکل پذیری آن، با استفاده از روش مونت کارلو در نرم افزار RISK@ برای توده سنگ های دربرگیرنده تونل های تحت فشار طرح نیروگاه تلمبه ذخیره ای آزاد برآورد شده است و در ادامه ظرفیت توده سنگ برای مشارکت در تحمل فشار داخلی وارده در تونل های تحت فشار مورد ارزیابی قرارگرفته است.