ارزیابی اثرات رتبه بندی بهره برداری از سدهای سری و موازی در تامین آب (مطالعه موردی: سیستم منابع آب هفت سدی رودخانه زهره)

در سال های اخیر،‏ دیدگاه جامع نگر و مدیریت یکپارچه،‏ جایگزین دیدگاه سنتی و بخشی نگر در طرح های توسعه منابع آب شده است. در این راستا،‏ یکی از پارامترهای موثر بر عملکرد سیستم،‏ رتبه بندی بهره برداری از مخازن در تامین نیازهای مشترک پایاب است. در حقیقت،‏ ترتیب پر و خالی شدن مخازن که به صورت سری یا موازی قرار گرفته اند،‏ بر نحوه توزیع ظرفیت خالی ذخیره در بین مخازن موثر است و از آنجا،‏ بر مجموع تلفات ناشی از سرریز و تبخیر و در نهایت مجموع آب تنظیمی از سدهای مخزنی اثر مستقیم دارد. در این مقاله،‏ از یک مدل شبیه سازیشبکه جریان با موتور بهینه سازی برنامه ریزی خطی برای رتبه بندی بهره برداری از مخازن در یک دوره درازمدت آبدهی ماهانه استفاده شده است. به عنوان مطالعه موردی،‏ سیستم هفت مخزنی منابع آب زهره در جنوب غربی کشور بررسی شده است و گزینه های مختلفی برای رتبه بندی بهره برداری از سدهای مخزنی تعریف شده است که حدود 6 درصد بر کاهش تلفات سیستم شامل سرریز و تبخیر از سطح مخزن موثر بوده است. در این حالت،‏ کاهش تلفات مربوط به سرریز از سیستم منابع آب نقش موثرتری در مقایسه با تبخیر ایفا کرده است. همچنین بر اساس گزینه برتر رتبهبندی مخازن در مقایسه با گزینه پایه (اولویت یکسان)،‏ شاخص اعتمادپذیری و آسیب پذیری بهبود یافته است؛ اما شاخص سرعت برگشت پذیری اندکی افت داشته است و آثار رتبه بندی سدهای موازی،‏ موثرتر از آثار رتبه بندی سدهای سری بوده است.