ارزشیابی بیانیه های ارزیابی اثرات محیط زیستی در کشور

ارزیابی اثرات توسعه قبل از تصمیم گیری و اجرای پروژه ها و طرح های توسعه، منجر به شناسایی، پیش بینی، کاهش یا جبران اثرات منفی ها خواهد شد. کیفیت گزارش های ارزیابی اثرات می تواند جهت تصمیم گیری بهتر در مورد مسائل محیط زیستی و تاثیر گذاری ارزیابی کمک نماید. برای بازنگری گزارشات در کشورهای اروپایی از روش سلسله مراتبی «لی و کالی» استفاده می شود که دارای چهار بخش کلی است و هر بخش به طبقات و زیر طبقاتی از معیارها تقسیم می گردد. در این پژوهش با اقتباس از روش لی و کالی و با در نظر گرفتن فرآیند ارزیابی اثرات ایران، برای ارزشیابی کیفیت مطالعات گزارش های ارزیابی اثرات، شش بخش در نظر گرفته شد. ابتدا تعداد 50 گزارش (سال 1376 تا 1390) از استان های مختلف کشور و انواع پروژه های نقطه ای، خطی و پلی گونی برای ارزشیابی کیفیت مطالعات بخش های مختلف انتخاب گردید سپس کیفیت مطالعات گزارش های ارزیابی با توجه به معیارهای تعیین شده توسط کارشناسان به روش دلفی مورد ارزشیابی و امتیازدهی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد کیفیت مطالعات انجام شده در 76% از گزارش های ارزیابی اثرات مطلوب (خیلی خوب، خوب، متوسط) است. درگزارش های ارزیابی اثرات، بخش مربوط به تشریح پروژه با 84% مطلوبیت بالاترین کیفیت و بخش مدیریت و پایش محیط زیستی، پایین ترین مطلوبیت را داشت؛ بنابراین با بررسی کیفیت مطالعات بخش های مختلف گزارش های ارزیابی اثرات می توان به نقاط قوت و ضعف آن ها پی برد و در آینده ارزیابی اثرات موثرتر و دقیق تری انجام داد.