ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های جو بهاره تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی آخر فصل

تنش خشکی ناشی از کم آبی و گرمای آخر فصل یکی از مهم ترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی به شمار می آید. به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد جو بهاره تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در مرحله گل دهی و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی، تعداد 16 ژنوتیپ جو در قالب دو طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به صورت جداگانه در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه آماری داده ها نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی بین ژنوتیپ های مورد بررسی برای اکثر صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپ ها می باشد که امکان انتخاب ژنوتیپ ها براساس صفات مورد بررسی را فراهم می سازد. براساس نتایج مقایسه میانگین تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی و همچنین شاخص STI، در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، ژنوتیپ های Kavir/Badia و Rihane-O5 به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد بالا و متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپ های آذربایجان غربی، Local-Check، تکاب و مرند به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد پایین و حساس به تنش خشکی معرفی شدند. نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی های ساده، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان داد که تحت شرایط آبیاری معمولی صفات عملکرد زیستی و تعداد پنجه های بارور و تحت شرایط تنش خشکی عملکرد زیستی از مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه بودند. از آنجایی که عملکرد زیستی اثر مستقیم مثبت بالا بر عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش داشته، می توان آن را یکی از مهم ترین صفات برای بهبود عملکرد دانه در برنامه های اصلاحی مورد توجه قرار داد.