بررسی باززایی مستقیم گیاهچه در دو جمعیت گیاه داروئی هندوانه ابوجهل (Citrullus colosynthis L.) با استفاده از انواع ریز نمونه و تنظیم کننده های رشد

هندوانه ابوجهل از گیاهان دارویی ضد سرطان است که ساپونین ها و فلاونوئیدهای موجود در آن، سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و از این رو یکی از مهمترین گیاهان داروئی می باشد. باززایی مستقیم گیاهچه در جمعیت های ایرانی این گیاه در جهت تکثیر درون شیشه ای آن بسیار کاربردی خواهد بود. به این منظور، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد که فاکتورهای آن شامل ریزنمونه (ساقه و برگ)، ترکیبات هورمونی (سطوح مختلف BAP و NAA)، محیط کشت (MS کامل، 1⁄2MS و MS 1⁄4) و جمعیت (گچساران و دهدشت) بودند. نتایج نشان دادند که در جمعیت دهدشت، ریزنمونه ساقه بهتر از ریزنمونه برگ، ولی در جمعیت گچساران میزان باززایی مستقیم از هر دو ریزنمونه یکسان بود. با توجه به صفات درصد شاخساره زایی، تعداد شاخساره و طول شاخساره در هر دو جمعیت دهدشت و گچساران، ترکیب هورمونی 5/1 میلی گرم در لیتر BAP همراه با 1 میلی گرم در لیتر NAAدر محیط کشت 1⁄2MS بهترین باززایی مستقیم را در هر دو جمعیت (به ترتیب 4/44 و 3/33 درصد) نشان داد. بهترین محیط ریشه زایی برای گیاهچه های حاصل از باززایی در هر دو جمعیت گچساران و دهدشت محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی گرم در لیتر BAP بود (به ترتیب 8/76 و 33/73 درصد). نتایج این تحقیق نشان داد که دو جمعیت ایرانی مورد بررسی به کشت بافت و باززای مستقیم گیاهچه پاسخ خوبی می دهند.