بررسی رابطه کیفیت خواب و خستگی ذهنی درسطوح مختلف روشنایی بر روی توجه و زمان واکنش در شرایط آسایش حرارتی

خستگی ذهنی در وظایف نیازمند توجه باعث کاهش بازدهی و افزایش خطا شده که این موضوع یکی از عوامل ایجاد حوادث ناشی از کار می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات کیفیت خواب وخستگی ذهنی بر روی توجه و زمان واکنش در شرایط آسایش حرارتی انجام شد.
این مطالعه تجربی بر روی 33نفر از دانشجویان در اتاقک تنش های حرارتی انجام شد. آزمودنی ها در مدت 5/1ساعت مواجهه با دمایc°22 وسطوح مختلف روشنایی500،200و1500لوکس آزمونهایی از قبیل آزمون عملکرد پیوسته برای سنجش توجه،دستگاه سنجش زمان واکنش برای اندازه گیری زمان واکنش،پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ وچک لیست خستگی ذهنی را انجام دادند.داده ها با آزمون رگرسیون خطی چندگانه وضریب همبستگی پیرسون ونرم افزار20spss آنالیزشدند.
ارتباط بین خستگی ذهنی قبل و بعد از مواجهه باسطوح200و1500 لوکس معنی دار شده (05/0P˂)و بیشترین مقادیر را در سطوح 200و 500لوکس داشتند.ارتباط خستگی ذهنی قبل از مواجهه با سطح 200 لوکس با خطای ارتکاب و زمان واکنش تشخیصی معنی دار شد(05/0P˂). ارتباط خستگی ذهنی بعد از مواجهه با سطح 500 لوکس با زمان واکنش انتخابی دوصدا معنی دار شد(05/0P˂).ارتباط کیفیت خواب با آزمون عملکردپیوسته معنی دار نشد(05/0P˃) اما با زمان واکنش تشخیصی در روشنایی200لوکس و زمان واکنش انتخابی دو رنگ در 500لوکس معنی دار شد(05/0P˂).
نتایج این مطالعه نشان داد میزان خطا،زمان واکنش و عدم توانایی افراد در فکر کردن بعلت خستگی ذهنی زیاد،روشنایی وکیفیت خواب نامناسب،افزایش یافته است. بنابراین ضروریست تا در پستهای کاری که نیاز به توجه، تمرکز و واکنش به محرک دارند، با در نظر گرفتن میزان کیفیت خواب و خستگی ذهنی شرایط محیط کار را از لحاظ گرما و روشنایی بهینه سازی نمود.