برآورد اثرهای ژنی و وراثت پذیری برخی از ویژگی های کمی در گوجه فرنگی با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل ها

به منظور برآورد وراثت پذیری و روش عمل ژن های کنترل کننده برخی ویژگی های ریخت شناسی در گوجه فرنگی، تلاقی بین رقم تجاری پیتوارلی (P1) و رقم محلی گوجه فرنگی گیلان (P2) صورت گرفت. سپس والدین به همراه نسل های اول (F1)، دوم ((F2، تلاقی برگشتی اول BC1)) و دوم (BC2) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی واقع در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان کشت شدند. نتیجه های حاصل از تجزیه میانگین نسل ها نشان داد که مدل سه پارامتری افزایشی- غالبیت، بهترین مدل در کنترل ژنتیکی در همه ویژگی ها به جز ویژگی وزن میوه و عملکرد بود، در حالی که در ویژگی وزن میوه افزون بر اثرهای افزایشی و غالبیت، اثرهای اپیستازی افزایشی × افزایشی ژن ها نیز نقش داشتند و مدل شش عاملی در کنترل ویژگی عملکرد موثر بود و اثرهای اپیستازی غالبیت × غالبیت ژن ها اهمیت بیشتری نسبت به دیگر اپیستازی ها در کنترل این ویژگی داشتند. افزون بر این، اثرهای افزایشی ژن ها تاثیر زیادی در کنترل ویژگی های تعداد برگ زیر اولین گل آذین، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، طول گلبرگ و کاسبرگ، تعداد میوه، وزن میوه و عملکرد داشت، در حالی که ویژگی تعداد روز تا تشکیل اولین جوانه گل بیشتر زیر کنترل اثرهای غالبیت ژن ها قرار داشت. میانگین وراثت پذیری عمومی و خصوصی برای ویژگی های مورد بررسی به ترتیب بین 55/0 تا 91/0% و 47/0 تا 76/0% متغیر بود و تعداد ژن ها نیز برای این ویژگی ها بین 1 تا 39 ژن برآورد شد.