رویکرد به ارزیابی اثرات بهداشتی در ایران (پیوست سلامت) و چالش های این رویکرد

ارزیابی اثرات بهداشتی به تصمیم گیران کمک می کند تا تاثیر پروژه ها، برنامه ها و سیاست های پیشنهادی را بر سلامت پیش بینی نمایند. برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، انجام ارزیابی اثرات بهداشتی را تحت عنوان پیوست سلامت برای طرح های توسعه ای لازم دانسته است. اما رویکرد کشور ما نسبت به ارزیابی اثرات بهداشتی چیست و این رویکرد با چه چالش هایی روبه رو است؟
برای انجام این مطالعه، ما داده های یک مطالعه کیفی را که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته با مطلعین کلیدی انجام شده بود مورد استفاده قرار دادیم. داده ها به صورت دستی و با روش تحلیل محتوی موضوعی، تحلیل شد.
کدهای به دست آمده در ذیل دو تم اصلی «رویکرد به ارزیابی اثرات بهداشتی» و «چالش های پیش روی این رویکرد» قرار گرفت. بعضی از زیر طبقات نظیر واگذاری تدوین استانداردهای ملی پیوست سلامت به مرکز سلامت محیط و کار، تاکید بر عوامل زیست محیطی، مخالفت با ادغام این ارزیابی با ارزیابی اثرات زیست محیطی و مخالفت با مشارکت مستقیم مردم، قابل تامل هستند.
رویکرد فعلی متولیان ارزیابی اثرات بهداشتی یک رویکرد بهداشت محیطی است. این رویکرد با توجه به چالش های پیش روی آن در ایران و نیز به استناد تجربیات سایر کشورها می تواند مانع توسعه ارزیابی اثرات بهداشتی به برنامه ها و سیاست ها شده و نقش این ابزار را در دستیابی به سیاست گذاری عمومی سلامت نگر و کنترل عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت محدود کند.