تحلیل میزان اثرگذاری عوامل زیست محیطی بر رویش قطری راش (Fagus orientalis lipsky) با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در جنگل های استان مازندران

رویش قطری و حجمی توده های جنگلی اساس تعیین میزان برش سالانه در برنامه ریزی و مدیریت بهره برداری چوب از جنگل بوده و تعیین آن و عوامل موثر بر روی آن یکی از مهم ترین چالش ها در جنگل است. در این پژوهش با استفاده از تکنیک شبکه عصبی مصنوعی، تاثیر متغیرهای محیط زیستی بر رویش قطری راش در قطعات نمونه ثابت در جنگل های شمال ایران، برای یک دوره نه ساله (1391-1382)، مدل سازی و تخمین زده شد. با استفاده از یک شبکه آماربرداری 150×200 تعداد 258 قطعه نمونه دائم 10 آری دایره شکل و در مجموع 1895 نمونه برداشت شد. میانگین متغیرهای رویش قطری، سطح مقطع توده، مجموع سطح مقطع بزرگتر از درخت هدف و تعداد در هکتار در داخل قطعه نمونه اندازه گیری شد که به ترتیب برابر 9/30، 8/36، 4/29 و 421 به دست آمد. متغیرهای محیطی از قبیل مقدار انرژی تابشی نور خورشید در فصل رویش، شاخص رطوبت توپوگرافی، ارتفاع بالای نزدیک ترین نقطه زهکشی شده، سرعت باد و متغیرهای زیستی مثل متوسط قطر برابر سینه و سطح مقطع برابر سینه به عنوان متغیرهای ورودی بوده و رویش قطری به عنوان متغیر خروجی شبکه عصبی استفاده شد. شبکه پرسپترون چند لایه با الگوریتم پس انتشار خطا به همراه توابع سیگموییدی مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتایج به ترتیب، شاخص تغییرات قطر برابر سینه (32 درصد)، ترکیب عوامل توپوگرافی و شاخص رطوبت خاک (5/19 درصد) و سطح مقطع برابر سینه (9/16 درصد) تغییرات رویش قطری راش را در سطح قطعه نمونه تعریف می کنند. باد و انرژی تابشی خورشید در فصل رویش نیز مجموعا 20 درصد تغییرات رویش قطری راش در سطح قطعات نمونه را تعریف می کنند. شبکه عصبی، دقت لازم را برای مدل سازی رویش قطری با استفاده از عوامل زیست محیطی موثر بر آن ارائه داد. همچنین درصد اثرگذاری عوامل محیطی و زیستی حدودا یکسان بود که می توان نتیجه گرفت عوامل زیستی و محیطی به صورت تقریبا مساوی رویش قطری راش را کنترل می کنند.