بررسی ترکیب شیمیایی اسانس های Centaurea urvillei DC. subsp. deinacantha و Centaurea pterocaula Trautv

هر دو گونه Centaurea pterocaula Trautv. و C. urvillei DC. subsp. deinacantha نوعی گل گندم هستند. هدف از این مطالعه تعیین ترکیب های شیمیایی در روغن های اسانسی گونه های مذکور برای استفاده در مواد غذایی، لوازم آرایشی- بهداشتی و دارویی بود. گیاهان C. urvillei و C. pterocaula در مرحله گلدهی از ارومیه (دره قاسملو) و زنجان در سال های 1389 و 1390 جمع آوری شدند. اندام های گیاه شامل ساقه و برگ و گل آذین در آزمایشگاه خشک شدند و به ذرات ریزی تبدیل شدند. روغن های اسانس به روش تقطیر با آب بدست آمد و توسط GC-FID و GC/MS مورد تجزیه قرارگرفتند. بازده اسانس ساقه همراه برگ و گل آذین گونه C. pterocaula (براساس وزن خشک گیاه) به ترتیب 0.06% و 0.09% بود. بیشترین درصد ترکیب های اسانس ساقه همراه برگ و گل آذین به ترتیب جرماکرن دی (20.4% و 5.4%)، تیمول (10.6% و 8/3%)، سیپرن (3.5% و 11.5%)، اسپاتولنول (7.7% و 4.9%)، کاریوفیلن اکسید (6.8% و 13.4%) و ترانس-کاریوفیلن (4.9% و 8.1%) بودند. بازده اسانس ساقه همراه برگ و گل آذین C. urvillei (براساس وزن خشک گیاه)، به ترتیب 023/0%، 065/0% بود. بیشترین درصد ترکیب های اسانس ساقه همراه برگ، بنزیل بنزوات (38.7%)، کاریوفیلن اکسید (17.9%) و بتا-اودسمول (19.8%) بوده و بیشترین درصد ترکیب های اسانس گل آذین، کاریوفیلن اکسید (25.7%)، اسپاتولنول (14.8%) و اودسما-4(15)-7-دی ان-1-بتا-ال (0/21%) بوده است.