جایگاه روایات در تفسیر اطیب البیان

اطیب البیان فی تفسیرالقرآن، نوشته آیت الله سیدعبدالحسین طیب، متوفی تیرماه1370(هشتم محرم 1411ق) تفسیری شیعی و به زبان فارسی است. هر چند از نظر مولف، برخی اخبار تفسیری، مفید یقین نمی باشد و... حجیت اخبار آحاد در غیر احکام نیز از نظر وی معلوم نیست؛ با این حال در جای جای این تفسیر روایات وارده از ائمه معصومان علیهم السلام به گونه ای گسترده به چشم می خورد و مفسر، ذیل بعضی آیات، شان نزول و قصه های مربوط به آن را ذکر و از بیان روایات نامعتبر پرهیز می کند. وی در تفسیر آیات ظاهرالدلاله که شامل نصوص و ظواهرند، به همان ظاهر اکتفا می کند و در بیان آیات غیرظاهر الدلاله و برای دستیابی به باطن آیات قرآن از بیانات خاندان نبوت و عصمت و طهارت بهره می برد و چنانچه در ابتدای کتاب تفسیری خود ذکر می کند، روایات وارده از معصومان را منبعی معتبر برای تفسیرخود قرارداده و از روایاتی که موافق با ظاهرآیه هستند در بیان معنای واژگان یا بیان مراد آیه و نیز در تفسیر و بخصوص طرح مباحث کلامی استناد می کند. روایات تفسیری ظاهرا متعارض با آیه از نظر ایشان شامل مصادیقی از مفهوم آیه، حمل بر معنای باطنی تاویل)، تقیید، تخصیص و تبیین آیه هستند. با این همه معتقد است که در بیشتر موارد روایات تفسیری ناظر به مصادیقی از مفهوم آیه است و به روایات تفسیری به عنوان رافع ابهام و مبین متشابهات استناد می نماید و در مجموع آنچه از بررسی کتاب اطیب البیان به دست می آید این است که مرحوم طیب را نمی توان در زمره مفسران روایی محض محسوب نمود. برخورد مفسر با روایات و رویکردهای خاص وی نسبت به روایات تفسیری و روایات کلامی موضوع مورد بحث و بررسی در این مقاله است.