ارزیابی داده های مدل های اقلیمی CMIP5 در مقابل داده های مشاهده ای ایران

با توجه به تغییرات اقلیمی رخ داده آگاهی از مقدار و شدت بارش در شرایط حال حاضر و آینده به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که همواره از کمبود آب رنج می برد، بسیار ضروری است. ازاین رو پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی دقت داده های بارش مجموع مدل های CMIP5 طی دوره پایه (2005-1985) و همچنین داده های پیش بینی شده برای آینده ایران (2050-2005) تدوین شده است. در این راستا داده های بارش 8 مدل (BCC-CSM1.1، CCSM4، CESM1-BGC، CESM1-CAM5، CMCC-CM، EC-EARTH، MIROC5 و MIR- CGCM3) با استفاده از آماره های نظیرRMSE، BIAS، EF و... بررسی شدند. نتایج حاصل از ارزیابی دقت 8 مدل مورد مطالعه نشان داد که مدل های بررسی شده از توانایی بالایی در برآورد بارش کشور برخوردار نیستند و با توجه به نتایج آماره هایی نظیر ضریب همبستگی (r) و شیب خط (slope) از دقت متوسط تا ضعیفی برخوردارند. با وجود این مدل های BCC-CSM1.1 و CCSM4 نسبت به سایر مدل ها در پهنه ایران از دقت بالاتری برخوردار هستند. بر اساس نتایج شاخص هایی که میزان توافق سری های زمانی و اختلافات مدل ها را ارزیابی می نمایند، می توان گفت که گرچه مدل های مورد استفاده در محاسبه مقدار بارش کشور با دقت مناسب، توانایی بالایی ندارند اما به خوبی دوره های زمانی بارش را برآورد و توانایی مناسبی در تشخیص افت وخیزها و روندهای بارش در اکثر نقاط کشور را دارند. نتایج صحت سنجی بارش آینده دو مدل منتخب نیز همسو با نتایج ارزیابی داده های مدل می باشد. در مجموع صحت پیش بینی ها در نیمه شمالی (به جز سواحل خزر) بیش از نیمه جنوبی است. نتایج حاصل از روند بارش مدل CCSM4 تحت دو سناریو 4.5 و 8.5 نشان داد که روند تغییرات بارش آتی کشور برای هیچ منطقه ای معنادار نخواهد بود و شیب روند در حد ضعیف تا متوسط است. بر اساس هر دو سناریو روند بارش در جنوب شرق، شمال شرق، گوشه شمال غرب و شرق خزر منفی و در نواحی مرکزی و برخی استان های غربی (همدان، مرکزی و چهارمحال و بختیاری) مثبت خواهد بود.