تبیین تناوب همکردها در افعال مرکب فارسی براساس نظریه واژگان زایشی

در این مقاله به بررسی و تبیین علل تناوب یا جانشینی همکردها (افعال سبک) در افعال مرکب فارسی از منظر نظریه واژگان زایشی (Pustejovsky، 1995) می پردازیم. مطالعه انواع مختلف تناوب و جانشینی همکردها در کنار عنصر پیش فعلی واحد در افعال مرکب فارسی نشان می دهد که اطلاعات رمزگذاری شده در ساختارهای مختلف معنایی واژگانی (شامل ساخت موضوعی، ساخت رویدادی و ساخت کیفی) عناصر پیش فعلی اسمی و همکردها ازجمله علل جانشینی همکردها در کنار یک عنصر پیش فعلی معین است. این اطلاعات انواع موضوع های رمزگذاری شده در ساخت موضوعی پیش فعل های محمولی و ویژگی های نمودی هریک از همکردها را، ازجمله آغازگر، گذاری، لحظه ای یا دیرشی بودن آن ها را، در بر می گیرد. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است و داده های بررسی شده شامل افعال مرکب فارسی حاصل از ترکیب عناصر پیش فعلی اسمی با چهار همکرد «کردن»، «زدن»، «کشیدن» و «دادن» است و از فرهنگ بزرگ سخن (انوری، 1381) استخراج شده است.