بازنمایی جنسیت در کتاب های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان: مطالعه ی موردی جلد دوم و سوم مجموعه ی «فارسی بیاموزیم»

کتاب های آموزش زبان، چه در حوزه ی آموزش زبان اول به کودکان و نوجوانان و چه در حوزه ی آموزش زبان دوم، می توانند به عنوان ابزاری موثر در انتقال ارزش ها، باورها، اعتقادات و دیدگاه مولفان شان به مسائل مختلف همچون مقوله ی جنسیت، محسوب شوند. بنابراین، توجه به بازنمایی متعادل و برابر مصادیق و نمودهای جنسیتی در طراحی منابع آموزشی می تواند مساله ای حائز اهمیت باشد. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر سعی دارد که به بررسی نوع و میزان سوگیری جنسیتی در جلدهای دوم و سوم از مجموعه کتاب های آموزش زبان فارسی، با عنوان«فارسی بیاموزیم» (ذوالفقاری و همکاران، 1386) بپردازد. در این پژوهش، کتاب های مذکور که در سطح میانی به فارسی آموزان غیرفارسی زبان تدریس می شوند، از لحاظ زبان جنسیتی در چهار مقوله ی «بازنمایی»، «تقدم در عبارت»، «تقدم در شغل» و « تقدم در نوع فعالیت » به صورت کیفی و کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که در منابع مورد تحلیل، بازنمایی جنسیتی به صورت نامتوازن لحاظ شده است و تعداد زنان در چهار مقوله ی مورد پژوهش کمتر از انتظار است و تنها حضور آنها در نقش های سنتی پررنگ نشان داده شده است. در واقع، نتایج پژوهش این حقیقت را بیان می کند که برنامه ی درسی آموزش زبان فارسی نیازمند بازبینی جدی، از نظر بازنمایی جنسیتی می باشد.