ارزشیابی برنامه ی درسی مراکز آموزش زبان فارسی از منظر فارسی آموزان غیرایرانی

پیش شرط طراحی یک برنامه ی درسی کارآمد و موفق، تحلیل محیط یادگیری/ آموزش، تحلیل نیازهای زبان آموزان و شناخت اهداف آن ها است. در حقیقت، نتایج این تحلیل ها می تواند مبنای تولید محتوای منابع آموزشی و تعیین کننده ی رویه ها و روندهای آموزشی باشد. در بسیاری از مراکز زبان آموزی، معمولا فرصت لازم برای انجام این تحلیل ها پیش نمی آید. در این شرایط، بهترین کار ارزشیابی های دوره ای است. ارزشیابی خود ابعاد گوناگونی دارد که یکی از مهم ترین آن ها، سنجش میزان رضایت زبان آموزان است. در پژوهش حاضر، تلاش شده است میزان رضایت مندی فارسی آموزان دو مرکز دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران) و المهدی (وابسته به جامعه‏المصطفی العالمیه ی قم) از محتوا و برنامه ی درسی این دو موسسه بررسی شود. برای همین منظور، یک پرسشنامه ی محقق ساخته بر اساس معیارهای بیلی (2009) و مجموعه ای از معیارهای متداول در روانشناسی تربیتی طراحی شد. در پرسشنامه ی طراحی شده که 80 فارسی آموز خارجی به آن پاسخ دادند، معیارهایی از قبیل قابل فهم بودن مواد درسی، توجه به ارزشیابی تکوینی، توجه به زبان بومی زبان آموزان، انعطاف پذیری برنامه ی درسی، تطابق برنامه ی درسی با شرایط زبان آموزان، لذت بخش بودن مواد درسی، توجه به نیازهای حال و آینده ی زبان آموزان و تطابق برنامه ی درسی با سن آن ها مورد سنجش قرار گرفته است. تحلیل داده ها نشان داد که میزان رضایت کلی فارسی آموزان این دو موسسه از محتوا و برنامه ی درسی ارائه شده، حدود 50 درصد است. در این مقاله، ضمن معرفی انگاره ی برنامه ریزی نیشن و مکالیستر (2010)، چند راهکار برای ارتقای برنامه ی آموزشی این موسسه ها پیشنهاد شده است.