مطالعه آلتمتریک مقالات علمی حوزه «سواد سلامت» در رسانه های اجتماعی

گسترش رسانه های اجتماعی واهمیت آنها در برقراری ارتباطات علمی و اشاعه یافته های پژوهشی نیاز به شاخص های جدیدی در کنار شاخص های سنتی را برای ارزیابی پژوهش ضروری می نماید. با توجه به توانایی شاخص های آلتمتریکس و سرعت آنها در ارزیابی فعالیت های پژوهشی هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان بهره مندی پژوهشگران حوزه سواد سلامت از رسانه های اجتماعی و شناسایی مقالات برتر بر اساس نمره آلتمتریک و بررسی رابطه میان وجود مقاله های پژوهشگران در رسانه های اجتماعی و عملکرد استنادی آنها بود.
این مطالعه به صورت توصیفی، با رویکرد علم سنجی و با استفاده از روش آلتمتریکس انجام گرفت. جامعه پژوهش را مقالات حوزه سواد سلامت در سال 2015 تشکیل دادند. تعداد اولیه مقالات بازیابی شده، 649 مقاله بود. از آنجا که شناسه گر دیجیتالی اشیا در مطالعات آلتمتریک و استفاده از داده های موسسه آلتمتریک مورد نیاز است، مدارکی که این شناسه گر را نداشتند حذف شده و جامعه پژوهش به 615 رکورد تقلیل یافت. هر مقاله با داده های موسسه آلتمتریک از طریق altmetric.com مطابقت داده شد و از آزمون همبستگی اسپیرمن جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.
بیشترین استفاده از مقالات مورد بررسی از طریق رسانه های اجتماعی مندلی و توییتر بوده است که به ترتیب با 492، 487 مقاله رتبه های اول و دوم را داشته اند. یافته ها حاکی از وجود رابطه معنی دار مثبتی بین بیشتر شاخص های آلتمتریکس و تعداد استنادات دریافتی در وب آو ساینس بود. حضور کمرنگ پژوهشگران و کاربران ایرانی در رسانه های اجتماعی نیز نکته ای است که باید مد نظر قرار گیرد. از بین مقالات بررسی شده، 9 مقاله توسط نویسندگان ایرانی حوزه سواد سلامت به رشته تحریر درآمده است که 6 مورد آن دارای شناسه دیجیتالی اشیا بودند که پس از جستجو در سایت آلتمتریک مشخص شد که این 6 مقاله بیشتر در رسانه های اجتماعی مندلی و توییتر مورد استفاده قرار گرفته اند و به ترتیب دارای 134 خواننده در مندلی و 64 توییت بوده اند.
رسانه های اجتماعی می توانند تاثیر مثبتی بر میزان استناد به مقالات علمی داشته باشند. بنابراین، محققان حوزه سواد سلامت در جهت جستجوی بهتر اطلاعات و نیز افزایش استناد به فعالیت های علمی خود، می توانند از رسانه های اجتماعی استفاده نمایند. بدین منظور، آثار خود را در رسانه ای اجتماعی مختلفی به اشتراک می گذارند.