ارزیابی ترکیب های شیمیایی اسانس دوگونه Nepeta cephalotes Boiss. و Nepeta gloeocephala Rech.f. در دو حالت خشک و تر

دو گونه Nepeta cephalotesBoiss ،Nepeta gloeocephala Rech.f. از گونه های انحصاری کشور هستند که در منطقه ایران و تورانی کشور پراکنش دارند. هدف از این تحقیق شناسایی و مقایسه ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس این دو گونه در حالت تر و خشک بود. بدین منظور سرشاخه های گلدار گونه های N.gloeocephalaو N.cephalotes به ترتیب از رویشگاه های طبیعی منطقه کاشان قمصر (قهرود- 1700 متری) و جاده دماوند (1500 متری) در خرداد و تیرماه سال 1394 جمع آوری گردید.اسانس نمونه های تر و خشک به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس گیری و بازده اسانس محاسبه گردید. ترکیب های تشکیل دهنده نمونه ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) و محاسبه شاخص بازداری و مقایسه با ترکیب های موجود در کتابخانه های مختلف شناسایی شدند. نتایج بیانگر آن بود که بازده اسانس هردو گونه در حالت خشک از حالت تر بیشتر بود. در گونه Nepeta gloeocephala تعداد 29 ترکیب شناسایی شد که از ماده موثره 1و 8-سینئول در شرایط تر و خشک به ترتیب با 9/28 درصد و 5/36 درصد از بالاترین مقدار برخوردار بود. در گونه Nepeta cephaloutes تعداد 17 ترکیب شناسایی شد که نپتا لاکتون-ایزومر(4a α،7 α،7a α-) به ترتیب با 43 و 64 درصد در نمونه های تر و خشک بیشترین مقدار را داشت.