تحلیل تاثیر داعش بر معادلات سیاسی-امنیتی خاورمیانه

یکی از مهم ترین پدیده های امنیتی عصر حاضر، ظهور و گسترش گروه تروریستی داعش در غرب آسیا و شمال آفریقاست. پدیده ای که تمامی تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و موضوع بررسی و مطالعه کارشناسان حوزه های مختلف قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی تاثیرات ظهور داعش در سوریه و عراق بر معادلات سیاسی امنیتی و تحولات قدرت در خاورمیانه است. با توجه به نظریه واقع گرایی نوکلاسیک، متغیر ثابت این پژوهش، داعش و متغیر وابسته آن تحولات قدرت در منطقه خاورمیانه در نظر گرفته شده است. روش تحقیق این مقاله «توصیفی-تحلیلی» است. مطالب جمع آوری شده با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی در قالب جداول به صورت کمی نشان داده می شوند و سپس بر مبنای چهارچوب نظری پژوهش مورد تحلیل قرار می گیرند. در این پژوهش ابعاد مختلف نقش داعش در تحولات خاورمیانه مورد بررسی قرارگرفته است. از دیدگاه نوشتار پیش رو، اولین و مهم ترین پیامد ظهور گروه تروریستی داعش در غرب آسیا، «تضعیف جبهه مقاومت» در مقابل رژیم غاصب اسرائیل است. این رویداد از دو جهت بررسی شده است. اول آنکه با افزایش تعداد گروه های تروریستی در خاورمیانه، توان گروه های حامی محور مقاومت صرف مقابله با آن ها می شود. دوم آنکه ظهور داعش موجب افزایش شکاف سنی و شیعه و اختلافات داخلی در جهان اسلام و در نهایت به نفع رژیم غاصب اسرائیل شده است. پیامد دیگر داعش «افزایش اسلام هراسی» در جهان است. از سویی دیگر بحران داعش موجب «تاثیرات منفی بر اقتصاد و توسعه» در منطقه شده است. بر این اساس شاهد تحلیل رفتن منابع مالی کشورهای غرب آسیا و عقب افتادن آن ها از روند توسعه اقتصادی و صنعتی هستیم.در مجموع داعش باعث بوجود آمدن آسیب های امنیتی – اقتصادی برای همه ی بازیگران در منطقه خاورمیانه شده و با به چالش کشیدن نظم نسبی موجود ، ریشه های بی اعتمادی در منطقه را افزایش و چشم انداز صلح بین بازیگران منطقه را با چالش های جدی مواجه کرده است.