نقش زنان پس از انقلاب و استقرار نظام مشروطه

با انقلاب مشروطیت میدان مناسب و وسیعی برای تعلیم و تربیت زنان آغاز شد. جنبش مشروطیت ایران، به لحاظ تاثیرات شگرفی که بر سیاست و فرهنگ کشورمان گذاشت، نقطه عطفی در تاریخ این سرزمین بهشمار میرود. این جنبش تاریخ ساز، انرژی عظیم ملت مسلمان ایران را آزاد و (تحت رهبری »استعمار خارجی«و »استبداد داخلی« روحانیت بیدار و مبارز) به طور همزمان، در دو جبهه مبارزه با به جریان انداخت. از آنجایی که حضور زنان به مبارزات انقلابی ختم نمیشود و اتفاقا این انقلاب سرآغاز حضور اجتماعی و سیاسی زنان ایران است باید به این نکته نیز توجه داشت که بلافاصله بعد از برقراری مشروطه در کشور دو گرایش فکری متفاوت میان زنان و فعالیتهای آنان بازتاب پیدا کرد. مهمترین و درخور توجه ترین ویژگی مطالبات زنان در عصر مشروطه این است که آنان هیچوقت در جریان مبارزات انقلاب بهدنبال طرح خواسته های صنفی نبودند، اما پس از پیروزی انقلاب زمان آن رسیده بود که دراینباره نیز دست به کار شوند .وضعیت زنان نیز در این دوران با تاثیرپذیری از وضعیت حاکم بر جامعه تعریف میشود. در این شرایط سیاسی، اجتماعی، زندگی زنان تا حدود زیادی محدود شده بود. با وجود این، آنان در برخی فعالیتهای اجتماعی، مانند تفریحات دسته جمعی (در جمع زنان)، امور خیریه، گردهمآیی ها و مراسم مذهبی، دخالت و مدیریت مستقیم در اداره منزل و تربیت فرزندان و در موارد معدودی نیز امور اقتصادی مانند اداره امور زمینه ای کشاورزی یا تولیدات صنایع دستی شرکت می کردند. به این ترتیب، زنان در جامعه ایرانی نیروی بالقوه و پنهانی بودند. که مهارتهای اجتماعی و فرهنگی را در سطحی محدود به دست آوردند. اما به دلیل نبودن شرایط اجتماعی و سیاسی مناسب نمی توانستند جایگاه مناسب خود را در اجتماع بدست آورند. زنان در دوره معاصر تاریخ ایران همانند دوره های پیش از آن، چندان نقشی نداشتند، و اگر هم در گوشه و کنار تاریخ از نقش آنان سخن به میان آمده، این نقش بسیار اندک است. زنان تاریخ معاصر دارای نقش بودهاند، ولی این نقش مثبت و ارزنده نبوده، بلکه اغلب آنان به ایفای نقش حرمسرایی و... پرداخته اند. نقش اصلی در تحولات سیاسی اجتماعی یک سده اخیر را زنانی که نه در دربار بوده اند و نه از طایفه روشنفکران، برعهده داشته اند، به دلایلی چون دسترسی نداشتن به امکانات چاپ و نشر و... چندان در تاریخ معاصر برجسته نشده است.