بررسی مروری اثرات محرومیت از خواب بر یادگیری و حافظه: نقش هورمونهای جنسی

مطالعات نشان داده اند که خواب برای تکامل و بقاء مغز ضروری بوده و ظرفیت مغز را برای اعمال شناختی، افزایش می دهد و محرومیت از خواب باعث اختلال در اعمال شناختی می شود. هدف از مقاله مروری حاضر، بررسی اثرات محرومیت از خواب بر یادگیری و حافظه با تاکید بر نقش هورمون های جنسی می باشد.
به منظور بررسی این موضوع، مقالات در پایگاه های اطلاعاتی PubMed ، Scopus Database، Science Direct و Google Scholarجستجو شدند. کلمات مورد استفاده در هنگام جستجو شامل «محرومیت از خواب، خواب، یادگیری و حافظه، هورمون های جنسی، شکل پذیری سیناپسی و اعمال شناختی» بودند که سرانجام، نود و یک منبع در این موضوعات مورد بررسی قرار گرفت.
تحقیقات نشان داده اند که محرومیت از خواب باعث اختلال در تقویت طولانی مدت (LTP: Long Term Potentiation) یادگیری و حافظه می شود و بیان ژن و میزان پروتئین های هیپوکمپ که در حافظه و یادگیری و شکل پذیری سیناپسی دخیل می باشد را مختل می کند. مطالعات نشان داده اند که اعمال شناختی مانند حافظه و یادگیری همچنین جنبه های مختلف خواب از جمله کیفیت و الگوی آن در دو جنس متفاوت می باشد. تغییر در الگوی خواب، اغلب با عوامل هورمونی به خصوص هورمون های جنسی مرتبط است.
بنابراین، هورمون های جنسی بر ساختار مغز، رفتار، یادگیری و حافظه تاثیر می گذارد. از دست دادن عملکرد هورمونی با اختلالات خواب همراه بوده و یادگیری و حافظه را به ویژه در زنان کاهش می دهد. می توان نتیجه گرفت که هورمون های تخمدان ممکن است نقش حفاظتی در برابر اختلال یادگیری و حافظه در زنان محروم از خواب ایفاء کند.