نظام مبادلات پیمانگاری فرعی (SPX) حلقه مفقوده اتصال پیمانکاران صنعتی به بازارهای جهانی

در عصر جهانی شدن اقتصاد و آزادسازی سرمایه و تجارت، برای دولت‌‌ها نقشی متمایز از گذشته در نظر گرفته می‌‌شود. کشور‌های در حال توسعه و توسعه‌نیافته در ‌فرایند توسعه صنعتی در شرایط جدید جهانی با محدودیت‌‌های بیشتری مواجه خواهند بود. از این‌رو، توجه ویژه‌‌ای به پیاده‌سازی سازوکارهای بازار و توسعه فضای رقابت لازم است. شرایط فعلی اقتصاد جهانی، نقش تعیین‌‌کننده‌‌ای در نوع و حدود دخالت‌‌های دولت در امور اقتصادی دارد. دخالت‌‌های مستقیم دولت مانند حمایت از صنایع نوپا کاهش یافته ولی سایر دخالت‌‌ها جهت رفع کاستی‌‌های بازار و در راستای توسعه رقابت‌‌پذیری فعالیت‌‌های صنعتی افزایش یافته است. در تبیین چارچوب کلی نقش دولت‌‌ها در کشورهای در حال توسعه، به مواردی نظیر توسعه بخش خصوصی، توسعه زیرساختارهای فیزیکی، نهادی و قانونی، آزادسازی تجاری، سازماندهی فعالیت‌‌های صنعتی و... اشاره می‌‌شود.
 از طرفی در طی سال‌‌های اخیر، اهمیت و نقش صنایع کوچک و متوسط در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بوده و به دلیل ظهور فناوری‌‌های نوین در تولید و ارتباطات، تحولاتی در روش‌‌های تولید، توزیع و ساختار تشکیلاتی بنگاه‌‌ها پدید آمده و در همین راستا اهمیت واحدهای کوچک و متوسط سیر فزاینده‌‌ای پیدا نموده‌‌ است. افزایش رقابت و تمرکز شرکت‌‌ها بر فعالیت‌‌های محوری، موجب تفکیک عمودی شرکت‌‌ها، گسترش روابط پیمانکاری و تقویت روابط در زنجیره عرضه شده ‌‌است، این تحولات لزوم توجه به بنگاه‌‌های کوچک و متوسط مرتبط و هماهنگ و نه واحدهای منفک و مجزا از هم را افزایش داده ‌‌است. در این بین صنایع بزرگ نیز به دلیل ساختار خاص خود، انعطاف لازم را در جوابگویی به تنوع‌طلبی مصرف‌کنندگان ندارند، بنابراین این امر باعث توجه بیش از پیش به صنایع کوچک و متوسط گردیده ‌‌است.
دول کشورهای پیشرفته و تازه توسعه‌‌یافته به منظور تضمین رقابت در بازار آزاد و جلوگیری از انحصار شرکت‌‌های بزرگ، همیشه راهبردها و سیاست‌‌های ویژه‌‌ای را برای ارتقای صنایع کوچک و متوسط و تسهیل ورود شرکت‌‌های کارآفرین در عرصه اقتصادی اتخاذ نموده‌‌اند. در ایران الگوی توزیعی ارزش افزوده مبین این است که سهم صنایع بزرگ بسیار بیشتر از صنایع کوچک و متوسط است، در حالی که در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه دیگر الگوی توزیعی متعادلی از سهم ارزش افزده ملاحظه می‌‌شود. این آمارها گویای این است که در ایران موانعی بر سر راه رشد و توسعه بنگاه‌‌های اقتصادی کوچک و متوسط وجود دارد. بنابراین لازم است نقاط ضعف را برطرف نموده و زیرساخت‌‌های لازم برای ایجاد محیط رقابتی متوازن را ایجاد نمود.
الگوی"Subcontracting Partnership eXchange" یا به صورت مخفف (SPX) که معادل فارسی آن نظام مبادلات پیمانکاری فرعی است در کنار الگوی Investment & Technology Promotion Office که معادل فارسی آن توسعه کارآفرینی و سرمایه‌گذاری است، دو مورد از متدولوژی‌‌های اصلی توسعه صنایع کوچک و متوسط به عنوان قلب و موتور محرکه توسعه اقتصادی هر کشوری است که سازمان توسعه ملل متحد (یونیدو) نیز در ترویج آن در سطح جهانی می‌‌کوشد اقدام نماید.