بازخوانی دیدگاه های رجالی نجاشی درباره متکلمان امامی کوفه

اهمیت متکلمان کوفه به دلیل اثبات ریشه های تاریخی کلام شیعه و تقارن آن با عصر حضور اهل بیت (ع) است. آثار کلامی متکلمان کوفه، اصالت شیعه و قدمت مباحث کلامی و اعتقادی در میان شیعه، و اهتمام اصحاب امامان شیعه به اندیشه های کلامی را نشان می دهد؛ چراکه در کوفه، تشیع اعتقادی تبلور می یابد؛ هرچند انحرافات عقیدتی از قبیل اندیشه های غالیانه و غیراصیل در آن دیده می شود. در بررسی آثار کلامی متکلمان کوفه به گزارش فهرست نجاشی، تعداد 251 اثر کلامی یا به نحوی مرتبط با مباحث کلامی وجود دارد که از میان این آثار، 136 اثر به طور دقیق، عنوان کلامی دارند. با وجود اصحاب و شاگردان امامان شیعه در کوفه که آثار کلامی از خود به یادگار گذاشتند، شبههٔ اخذ کلام شیعه از جریان اعتزال، از میان برداشته می شود. کتاب رجال نجاشی را، که از رجال شناسان بنام شیعه است و اهتمام ویژه ای به معرفی آثار و احوال اصحاب دارد، می توان آینهٔ انعکاس متکلمان کوفه دانست. از این رو، در مقالهٔ حاضر درصددیم این مسئلهٔ مهم را با توجه به کتاب ارزشمند وی پی بگیریم.