عوامل موثر بر وقوع عارضه اختلال در غلاف بندی سویا (Glycine max L.) در گرگان

عارضه اختلال در غلاف بندی سویا نوعی از رشد است که در آن گیاهان سویا همراه با ناهنجاری های رویشی از جمله ریزش شدید گل ها و غلاف ها، تغییر ریخت شناسی برگ‏ها و غلاف‏ها می‏ باشند. در حالات حاد، گیاهان سبز باقی می مانند و منجر به کاهش شدید عملکرد و تاخیر در برداشت محصول می گردند. به منظور بررسی علل تظاهر عارضه اختلال در غلاف بندی سویا در رقم کتول در منطقه گرگان، آزمایشی به صورت بررسی های پیمایشی مزرعه ای انجام شد. در بررسی های پیمایشی مزرعه ای، 40 مزرعه از رقم کتول به طور تصادفی انتخاب و کلیه صفات مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد، عوامل مدیریتی و اقلیمی در دو سال زراعی 1394 و 1395 یادداشت برداری شدند. نتایج بررسی داده ها نشان داد که از نظر مدیریتی به غیر از تعداد آبیاری، رابطه معنی داری بین این عارضه با سایر عوامل مدیریتی مشاهده نشد به گونه ای که با کاهش تعداد آبیاری تظاهر این عارضه نیز به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین، با تظاهر این عارضه در گیاهان، درصد ریزش گل ها به طور قابل توجهی افزایش یافت در حالی که تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به طور معنی داری کاهش یافت. بررسی داده های هواشناسی و مدیریت مزرعه نشان داد که تنش های غیرزیستی مانند تنش های حرارتی و رطوبتی و نیز مدیریت نامطلوب آبیاری مزرعه نقش مهمی در بروز عارضه اختلال در غلاف‏بندی سویا داشتند. همچنین، تحلیل داده های مربوط به عناصر غذایی نشان داد که تغذیه خوب گیاه نیز ممکن است درصد خسارت عارضه اختلال در غلاف بندی را کاهش دهد.