تن-آگاهی در ادبیات عرفانی بر اساس پدیدارشناسی مرلوپونتی

به زعم مرلوپونتی، بدون بدن هیچ هستی مندی در جهان و هیچ درکی از اشیاء و موضوعات آن وجود ندارد. مرلوپونتی با رد «سوژه استعلایی و بدون اندام» در فلسفه خود به طرح سوژه ای می پردازد که از بدن جدا نیست: تن-سوژه (Flesh). بدین ترتیب، ادراک به منزله به ظهور رساندن معنا یا عملی از طریق بدن است و تجربه ادراکی هر فرد -به منزله امری تنانه، پیشاتاملی، پیشاآگاهانه، واقعی و جسمانی و لذا به مثابه «تن-آگاهی» - حالاتی نامفهوم از وجود را آشکار می کند. حالاتی که حتی حوزه های خیال، عاطفه و احساس، فهم درونی، خلاقیت و آفرینش هنری-ادبی را در بر می گیرد.
با تکیه بر این منظر، تجارب عارفانه امری درهم تنیده با بدن تلقی می شوند و این به معنای تعارض خاستگاه جهان عارفانه با جهان سنت نیست: عارف به مثابه سوژه ای بدن مند با التفات (Intention) یعنی قصدیت و جهت مندی نسبت به پدیده های ادراک پذیر و تاثیر از آن، جهان مشترکی را میان سنت و بدن برمی سازد تا موضوع عرفانی طی تجربه ای بدن مند برای وی بروز یابد و طی فرایند آفرینش، در اثر ادبی او نمایان شود. به تعریفی دیگر، جهان زیسته عارف هنرمند همان جهان و سنت است و اما اثر وی خاستگاه سنت را آن گونه که برتن-سوژه پدیدار می شود، نشان می دهد.
این مقاله ضمن بررسی دیدگاه مرلوپونتی نسبت به چهار موضوع سوژه، جهان، دیگری و خدا تلاش دارد تا روش پدیدارشناسی وی را –پس از نقد نگرش خداناباورانه او و رفع آن- به خدمت گیرد و به شرح و تبیین «فرایند تجربه و آگاهی تنانه عارف از موضوع سنت (شناخت و عبادت حق) و نمود آن در ادبیات عرفانی» بپردازد.