رویکردهای نوستالژیک در نفثه المصدور و مقایسه ی آن با تاریخ جهانگشا

یکی از مباحث مطرح در نقد آثار ادبی از نظر روان شناسی، «نوستالژی» است. نوستالژی یا غم غربت، در اصطلاح عبارت است از احساس دلتنگی و حسرت نسبت به گذشته ها و خاطرات خوشی که اکنون از دست رفته و معمولا همراه با درد و اندوه است. این مقوله از دیرباز در بیشتر آثار ادب فارسی راه یافته است و به دلایلی از جمله تغییر اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی انعکاس ویژه ای دارد. از جمله نویسندگانی که در کتابش دغدغه های نوستالژیک راه یافته، شهاب الدین محمد زیدری نسوی مولف نفثه المصدور است چرا که مخاطب تنها با خواندن چند سطری از کتاب او، به کلام پرسوز و گداز نویسنده و درد و حسرت های او پی می برد. تاریخ جهانگشا نیز اثری است که کم و بیش این حس نوستالژیکی در آن راه یافته است و گویا نویسنده ی آن، عطاملک جوینی در ضمن شرح گزارش های تاریخی خود به بیان حسرت های خویش و جامعه نیز می پردازد. نوستالژی در آثار ادبی از راه مولفه های زبانی و بیانی به ظهور می رسد و نقد روان شناختی در حوزه ی ادبیات، بررسی این حس را در آثار شاعران و نویسندگان را بر عهده دارد. این پژوهش در نظر دارد که با نگاه نوستالژیک این دو اثر را بررسی کند و زمینه های پیدایش نوستالژی را در آن ها بیاید.