بررسی اثر عصاره ریشه گیاه آدمک (چله داغ) و سیستم دوپامینرژیک بر کاتاتونی ناشی از پرفنازین در موش کوچک آزمایشگاهی

بیماری پارکینسون حاصل دژنراسیون نورون های دوپامینرژیک بخش متراکم جسم سیاه ناحیه نیگرواستریاتال مغز و کاتاتونی یکی از مهمترین علائم بیماری پارکینسون است. لوودوپا از موثرترین داروها برای درمان این بیماری است. به علت عوارض جانبی این دارو و رویکرد جهانی به سمت مصرف گیاهان دارویی، در مطالعه حاضر اثرات محافظتی عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک یا چله داغ با نام علمی Biebersteinia multifida DC و لوودوپا بر کاتاتونی ناشی از پرفنازین مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. گروه هایی از حیوانات تحت تیمار عصاره 50 و 100 میلیگرم بر کیلوگرم و نیز گروهی تحت تیمار لوودوپا ،25 ، هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک با دوزهای 10 با دوز 10 میلیگرم به مدت دو هفته به صورت خوراکی، قرار گرفتند. گروه کنترل نیز در طی دو هفته آب مقطر دریافت نمود. یک ساعت پس از تجویز آخرین دوز به منظور ایجاد کاتاتونی، داروی پرفنازین (5MG/KG) به صورت داخل صفاقی تزریق شد و پیشرفت کاتاتونی بر اساس روش Morpurgo محاسبه گردید. طی دو هفته دیگر، گروهی تحت تیمار همزمان عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک با دوز 25 میلیگرم برکیلوگرم و لوودوپا با دوز 10 میلی گرم بر کیلوگرم و نیز گروهی تحت تیمار همزمان عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک با دوز 50 میلی گرم برکیلوگرم و لوودوپا 10 میلیگرم بر کیلوگرم قرار گرفتند و پس از تزریق پرفنازین کاتاتونی بر اساس روش Morpurgo مورد بررسی قرار گرفت. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که دوزهای 10 میلی گرم برکیلوگرم و 25 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک با گذشت زمان، سختی عضلانی را در مقایسه با گروه کنترل بهطور معنی داری افزایش دادند، ولی عصاره هیدورالکلی ریشه گیاه آدمک با دوزهای 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم و نیز لوودوپا با دوز 10 میلیگرم بر کیلوگرم در مقایسه با گروه کنترل بهطور معنی داری موجب کاهش کاتاتونی شدند. عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک با دوز 50 میلیگرم بر کیلوگرم موثرترین دوز مشخص شد و نیز در گروه تحت تیمار همزمان عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه با دوز 25 میلی گرم بر کیلوگرم و لوودوپا 10 میلی گرم بر کیلوگرم در زمان های 60، 90، 120 و 150 دقیقه، بهطور معنی داری سختی عضلانی کاهش یافت. نتایج موید این مطلب است که عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه آدمک یا چله داغ به صورت وابسته به دوز با تاثیر بر سیستم دوپامینرژیک قادر به رفع علائم کاتاتونی است.