پتروژنز و تعیین محیط زمین ساختی مجموعه افیولیتی نیاباد-قلعه جی، بخشی از مجموعه سروآباد: با استفاده از مینرال شیمی کانی کروم اسپینل

مجموعه افیولیتی نیاباد-قلعه جی بخشی از افیولیت های سروآباد در کردستان است که در شمال غرب ایران و در ادامه افیولیت های کرمانشاه رخنمون دارد. این مجموعه در شمال کوهزایی زاگرس شامل واحدهای عدسی وار و از هم گسیخته است که در امتداد تراست اصلی زاگرس واقع شده اند. بخش الترامافیکی مجموعه شامل دونیت، ورلیت سرپانتینی شده، سرپانتینیت و کرومیتیت است که به صورت عدسی های متوالی دیده می شوند. بخش کرومیتیتی به صورت عدسی های کوچک با بافت انبانه ای و برشی مشاهده می شود. کانی های اصلی پریدوتیت ها شامل الیوین (Fo=88-91)، کلینوپیروکسن و کروم اسپینل است. مقدار پایین Ti و زیاد بودن مقدار Al یا Cr# در کروم اسپینل های پریدوتیت های منطقه بررسی شده، نشان دهنده نرخ زیاد ذوب بخشی (25-35) است. ویژگی های شیمی کانی و سنگ کل نشان دهنده یک ماگماتیسم بونینیتی برای الترامافیک ها و کرومیتیت های منطقه است. ماگماتیسم بونینیتی در افیولیت های نیاباد-قلعه جی به وسیله ذوب بخشی پریدوتیت های تهی شده حاصل از یک گوشته باقی مانده بعد از خروج گدازه نوع MORB، تشکیل شده است. ویژگی های شیمیایی پریدوتیت ها، محدوده گوشته عمیق متمایل به محیط بالای پهنه فرورانش را معرفی می کند. مقایسه سنگ شناسی و ژئوشیمی افیولیت منطقه کردستان با نمونه های شناخته شده دنیا، نشان می دهد که این مجموعه در محیط جلوی قوس اقیانوسی شکل گرفته در حاشیه قاره زون سنندج-سیرجان جای گیری کرده اند.