دیه احتباس ادراری و مدفوعی در فقه امامیه (خلازدایی قانونی از مساله احتباس)

قدرت ضبط ادرار و مدفوع از مهم ترین منافع و قابلیت های بدن انسان به شمار می روند. گاه آسیب دیدگی برخی از اعضای بدن همچون سیستم نخاعی، موجب اختلال در کارکرد این منافع می گردد. این اختلال ها به دو شکل ریزش و احتباس ظهور می یابند. عارضه ریزش ادراری و مدفوعی در فقه امامیه، تحت دو عنوان «سلس بول» و «عدم ضبط مدفوع» مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین قانونگذار در مواد مختلف به خصوص ماده 704 و 705، میزان دیه این دو نوع عارضه را مقرر کرده است. با این همه، مساله احتباس ادرار و مدفوع که به گواه پرونده های موجود در پزشکی قانونی، شیوع نسبتا فراوانی دارد، هم در فقه و هم در قانون مجازات، مسکوت مانده است. در این نوشتار، با استناد به دو دسته روایت عام و خاص که منطبق بر مساله احتباس می باشند و نیز تعمیم تعلیل ترتب دیه کامله بر ریزش ادراری، ثبوت دیه کامله برای احتباس ادراری یا مدفوعی در صورت غیر مقطعی و مداواناپذیربودن آن معین گشته است.