تغییرات عملکرد کمی و میزان هیپریسین توده های مختلف گیاه دارویی هوفاریقون

هوفاریقون با نام علمی Hypericum perforatum L. یک گیاه دارویی ارزشمند و دارای ترکیبات موثر بیولوژیکی مختلفی از جمله هیپریسین می باشد. هیپیریسین دارای اثرات اصلی نظیر ضدافسردگی، ضدویروسی و ضدباکتریایی است که سبب استفاده و تولید گسترده این گیاه شده است. با توجه به اینکه ژنتیک (توده) و محیط دو فاکتور مهمی هستند که روی عملکرد و میزان ترکیبات موثر گیاه هوفاریقون تاثیر دارند و همچنین در بانک ژن پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، بذور 5 توده مختلف موجود بود ضروری به نظر می رسید که در زمینه شناخت توده برتر و نقش ژنتیک و شرایط محیطی روی عملکرد کمی و میزان هیپریسین مطالعه ای انجام شود.
این تحقیق طی سال های 1378 لغایت 1381 در مزرعه تحقیقاتی گروه پژوهشی کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی واقع در کیلومتر 16 اتوبان کرج- قزوین به اجرا در آمد. این آزمایش به صورت تجزیه مرکب طرح اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد و طی آن، عملکرد ماده تر و خشک، ارتفاع و قطر بوته و همچنین میزان هیپریسین اندام هوایی گیاه در مرحله گل دهی کامل اندازه گیری و ثبت گردید.
نتایج نشان داد که ژنتیک (توده) بر عملکرد وزن تر (p<0.05) و همچنین بر ماده خشک، ارتفاع بوته و قطر بوته (p<0.01) از نظر آماری تاثیر معنی داری داشت ولی این تاثیر روی میزان هیپریسین معنی دار نبود. البته، میزان هیپریسین تحت تاثیر سال یا شرایط محیطی (p<0.01) قرار گرفت. بنابراین ژنتیک و شرایط محیطی به ترتیب نقش اصلی را در تولید اندام دارویی و کیفیت این گیاه (میزان هیپریسین) دارند و دو فاکتور کلیدی در تولید اقتصادی آن هستند.