تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه ی فارسی چک لیست اوتیسم در کودکان نوپا

شیوع اختلال طیف اوتیسم (Autism spectrum disorder یا ASD) روز به روز در حال افزایش است و این امر ضرورت غربالگری زودهنگام با هدف ارایه ی مداخلات آموزشی و توان بخشی به موقع را گوشزد می کند. پژوهش حاضر با هدف تهیه ی نسخه ی فارسی و تعیین روایی و پایایی چک لیست اوتیسم در کودکان نوپا (Checklist for Autism in Toddlers یا CHAT) انجام شد.  این مطالعه از نوع مقطعی- روان سنجی بود و جامعه ی آماری آن را 313 کودک که 97 نفر مبتلا به ASD و 216 کودک سالم بودند، تشکیل داد. کودکان مبتلا به ASD از مراکز آموزشی و مداخله ای کودکان اوتیسم و مطب برخی پزشکان فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان شهر اصفهان در سال 95-1394 به روش در دسترس با توجه به ملاک های ورود انتخاب شدند. مقیاس مورد ارزیابی روان سنجی، CHAT بود. برای تعیین پایایی این ابزار از روش Cronbach's alpha و برای تعیین روایی سازه، هم زمان و روایی تمایزی نیز از تحلیل عوامل، همبستگی با نمرات Modified CHAT (M-CHAT)، نسخه ی دوم آزمون غربالگری اختلالات نافذ رشد (Pervasive Developmental Disorders Screening Test-II یا PDDST-II) و تشخیص روان پزشکی استفاده شد. داده ها به روش های همبستگی، تحلیل عوامل، تحلیل تمایزات و Logistic regression و Linear regression مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  ضریب Cronbach's alpha جهت پایایی مقیاس، 88/0 و همبستگی گویه ها با کل از 35/0 تا 71/0 به دست آمد. روایی هم زمان از طریق همبستگی با مقیاس های PDDST-II، M-CHAT و تشخیص روان پزشکی کودک به ترتیب 60/0، 79/0 و 57/0 گزارش گردید. تحلیل عاملی، ساختار دو عاملی (هیجانات اجتماعی و رفتار تعاملی) و تحلیل تمایزات در نقطه ی برش 5/2، حساسیت 67 درصد و ویژگی 91 درصد را نشان داد.  نسخه ی فارسی مقیاس CHAT به عنوان یک ابزار غربالگری اولیه ی طیف اوتیسم برای کودکان 24-18 ماهه، واجد ویژگی های روان سنجی مطلوب می باشد. با این حال، نوزادانی که پرخطر ارزیابی می شوند، لازم است چند ماه بعد از 24 ماهگی مجدد با همین مقیاس مورد سنجش قرار گیرند.