توانمندی موشکی در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا (2018-2001)

محیط امنیتی پرتلاطم غرب آسیا دارای خصوصیاتی است که سبب می شود موشک های بالستیک با کارایی و اثربخشی جمعی بتوانند به عنوان یک موازنه گر (Equalizer) کلیدی در برابر مزیت های کمی و کیفی و برتری های نظامی دیگر کشورها در نظر گرفته شوند؛ به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارب جنگ با رژیم بعث عراق و با توجه به تحریم های بین المللی در زمینه خرید و تجهیز تسلیحات مدرن نظامی به اتخاذ رویکرد خوداتکایی دفاعی در برابر تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای - با تمرکز بر تقویت توانمندی بومی موشک بالستیک روی آورده است. پرسش اصلی مقاله این است که موشک چه جایگاهی در سیاست دفاعی ج.ا. ایران در منطقه غرب آسیا دارد؟ مبنای پاسخ به این سوال نظریه نوواقع گرایی است و در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که ج.ا.ایران به دلیل ویژگی ها و امتیازات منحصربه فرد موشک و موانع و محدودیت های ناشی از تحریم های بین المللی به منظور حفظ موازنه قدرت و جلوگیری از شکل گیری هژمون منطقه ای، به تقویت توانمندی بومی موشک های بالستیک (شامل کوتاه برد، میان برد و دوربرد) پرداخته است. موشک بالستیک در نقش ستون فقرات سیاست دفاعی ج.ا.ایران، مهم ترین ابزار این کشور برای ایجاد موازنه قدرت منطقه ای است؛ این پژوهش از نوع کیفی و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مصاحبه عمیق با نوزده نفر از نخبگان بوده و همچنین شیوه گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای است.