بازخوانی کیفی و زمانی جمع و تدوین قرآن (با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی)

مسیله‎ جمع و تدوین قرآن از صدر اسلام تاکنون، میان مسلمانان معرکه‎ آراء بوده و در کتب تفسیری و روایی معتبر شیعه و اهل سنت از این مبحث، سخن به میان آمده است. اهمیت بررسی بحث مورد نظر به طور عام، از این‌روست که برخی از افراد و گروه‎ها، کیفیت جمع‌آوری قرآن را دستاویزی برای اثبات تحریف شدن مصحف قرار داده و از آن سوء استفاده کرده‎اند. این مقاله با استفاده از شیوه‎ توصیف و تحلیل، آرای علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی را در حوزه‎ کیفیت و زمان جمع‌آوری مصحف شریف بررسی نموده است. نتایج این بازخوانی این است علامه در زمینه‎ جمع و تدوین قرآن، بر جریان تاریخی همچون جمع قرآن توسط زید و به دستور ابوبکر استناد می‎کند و در مجموع، جمع قرآن را به نوعی در سه مرحله می‌دانند: 1. در زمان حیات پیامبر|؛ 2. بعد از رحلت حضرت و توسط امام علی×؛ 3. در دوران حکومت عثمان، ولی آیت‌الله جوادی با دلایلی این‎گونه روایات و جریانات را رد می‎نماید و با ذکر این مرحله جمع قرآن را در عهد رسول خدا| عنوان می‎کند و دو مرحله‎ دیگر را با توجیهات فراوانی، نمی‎پذیرد.