مقایسه پیامدهای سیاسی انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر دگرگونی ساختار سیاسی

هدف مقاله حاضر پاسخ به این سوال است که انقلاب فرانسه(1789) و انقلاب اسلامی ایران(1979)، از لحاظ پیامدهای سیاسی، به ویژه از حیث دگرگونی ساختار سیاسی، چه تفاوتها و شباهتهایی دارند؟در پاسخ به این سوال، مباحث نظری پژوهش، با تلفیق نظریه های مرتبط با پیامدهای انقلاب، مانند نظریه هانتینگتون، تیلی، زیمرمن، اسکاچپول و...و استخراج شاخصهای پیامدهای سیاسی انقلاب، مانند دگرگونی ساختار سیاسی و ثبات سیاسی، تنظیم شده و این فرضیه مطرح گردید که پیامدهای سیاسی انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران، از لحاظ دگرگونی ساختار سیاسی، نظیر الغاء نظام سلطنتی و تشکیل جمهوری، تصویب قانون اساسی و دگرگونی قوای سه گانه شباهت دارند، ولی از لحاظ ماهیت، مبانی، زمان، نوع و چگونگی دگرگونی ساختار سیاسی و ثبات سیاسی، با یکدیگر تفاوت دارند. برای بررسی و آزمون فرضیه فوق، تحولات سیاسی پس از انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران پس از چهل سال ازوقوع آن دو، با روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی واکاوی شده و مقاله به این نتیجه ختم شده است که اولا، هر دو انقلاب دارای پیامدهای سیاسی گسترده ای بوده اند، ثانیا، تفاوت های انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی از حیث پیامدهای سیاسی، به ویژه دگرگونی ساختار سیاسی و ثبات سیاسی، ازشباهت های آنها اساسی تر است و ثالثا، ریشه این تفاوت ها را باید در عوامل اصلی وقوع انقلاب ها، یعنی رهبری، ایدئولوژی و بسیج مردم جست که دو انقلاب از این حیث، تفاوتهای ماهوی دارند. انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران، از لحاظ دگرگونی ساختار سیاسی، نظیر الغاء نظام سلطنتی و تشکیل جمهوری، تصویب قانون اساسی