نقش مکان-گزینی نوع بهره-وری خاص در برنامه-ریزی و مدیریت جغرافیای مناطق بیابانی

 یکی از مهم ترین بخش های برنامه ریزی و مدیریت در مناطق خشک، مطالعات ارزیابی اراضی و تعیین میزان سازگاری منطقه مورد نظر برای کاربری از پیش در نظر گرفته شده است. هدف از این تحقیق، تاکید بر اهمیت و نقش طبقه بندی ارزیابی تناسب اراضی به عنوان یکی از بخش های اصلی مدیریتی در این مناطق می باشد.  در این راستا مطالعه ای در شهرستان ریگان در فاصله 130 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بم و مرز دو استان کرمان و سیستان و بلوچستان انجام شد. برای دستیابی به هدف فوق، مطالعات میدانی از قبیل مکان یابی و حفر 23 خاک رخ و انجام 160 نمونه برداری از خاک های منطقه انجام شد. با استفاده از سایر داده های کمکی مانند تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناسی، پستی وبلندی، اطلاعات هواشناسی و نتایج تجزیه وتحلیل های آزمایشگاهی، اقدام به تهیه نقشه های موضوعی موردنیاز شد. دو نوع بهره وری ذرت دانه ای و علوفه ای که موردتوجه ساکنین منطقه برای تامین معاش و درآمدزایی آنها است، انتخاب شد. نتایج نشان داد که کیفیت آب چاه های مورداستفاده براساس دیاگرام ویلکاکس در دو کلاس C4S3 و C4S2 قرار دارد. بنابراین برای آبیاری با روش های رایج کیفیت نامناسبی دارد. در شرایط فعلی، درجه مناسب بودن اراضی منطقه برای انواع بهره وری منتخب شامل درجه 3 ، موقتا نامناسب و نامناسب دایمی است. اما تناسب آتی اراضی و پس از انجام عملیات عمرانی، میزان انطباق شرایط محیطی (خاک و زمین) با نیاز گیاهان موردنظر در برخی از مناطق ارتقاء یافته یا از شدت محدودیت ها کاسته می شود و درجه 2 و 3 خواهد بود. با اجرای مطالعات مکان گزینی و رعایت اصول مدیریت مناطق خشک و استفاده از دانش روز در کنار تجربیات محلی می توان ضمن کمک به توسعه این مناطق، از برهم خوردن تعادل در محیط زیست و آسیب رساندن به آن جلوگیری کرد.