تاثیر تقسیط نیتروژن و تراکم های مختلف بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو ژنوتیپ برنج (Oryza sativa L.)

این پژوهش با هدف بررسی اثر تقسیط نیتروژن و تراکم های مختلف بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو ژنوتیپ برنج انجام شد و بدین منظور آزمایشی به‎صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان قائم شهر طی سال های 93-1392 و 94-1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح تراکم بوته (16، 25 و 3/33 بوته در متر مربع) به‎عنوان عامل اصلی و پنج سطح تقسیط نیتروژن (S1: مصرف کامل (100%) در مرحله ابتدای کاشت یا پایه، S2: 50% در مرحله ابتدای کاشت یا پایه + 50% در مرحله ابتدای پنجه دهی، S3: 50% در مرحله ابتدای کاشت یا پایه + 50% در مرحله ظهور خوشه آغازین، S4: 33/33% در مرحله ابتدای کاشت یا پایه + 33/33% در مرحله ابتدای پنجه دهی + 33/33% در مرحله ظهور خوشه آغازین و S5: 33/33% در مرحله ابتدای کاشت یا پایه + 33/33% ظهور خوشه آغازین + 33/33% در مرحله خوشه دهی کامل) به‎عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان دادند که ارقام هاشمی و کوهسار در سال دوم به ترتیب کاهش 21/9 درصدی و افزایش 74/23 درصدی عملکرد دانه را نسبت به سال اول داشتند. همچنین سال دوم نسبت به سال اول کاهش 62/11 درصدی و 36/30 درصدی عملکرد کاه را به ترتیب در ارقام هاشمی و کوهسار نشان داد. عملکرد دانه و شاخص برداشت با افزایش تراکم در رقم هاشمی به ترتیب افزایش و کاهش یافتند. عملکرد کاه در هر دو رقم با افزایش تراکم افزایش نشان دادند. کمترین عملکرد کاه و بیشترین شاخص برداشت در هر دو رقم، با تقسیط نیتروژن به نسبت مساوی در مراحل ابتدای کاشت، ظهور خوشه آغازین و خوشه دهی کامل حاصل آمد. اثر متقابل بین عامل ها در ارقام مورد مطالعه نشان داد که در هر دو سال زراعی تعداد خوشه در متر مربع با افزایش تراکم افزایش یافت.