تاثیر حاصلخیزکننده های خاک بر ترکیبات فنلی، فعالیت آنتی اکسیدانتی و عملکرد اندام های رویشی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L) تحت تنش کم آبی

کمبود آب در ایران همواره به عنوان عامل محدودکننده تولید محصولات زراعی و باغی به شمار می رود. در این شرایط، نحوه جذب عناصر غذایی و انجام فرآیندهای متابولیسمی گیاهان متفاوت بوده و می تواند سبب کاهش رشد گردد که میزان این کاهش همواره با تغییرات مهمی در خصوصیات کیفی گیاهان ازجمله گیاهان دارویی همراه است. در همین راستا برای بررسی تنش کم آبی (در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و شش رژیم کودی (تامین نیاز کود نیتروژن گیاه به وسیله تلفیقی از کود ورمی کمپوست و کود اوره)، آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1397 انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل میزان کلروفیل، فلاوونوئید، آنتوسیانین، کارتنوئید، DPPH فنول های کل، ارتفاع، شاخص سطح برگ، وزن خشک بیوماس، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج حاکی از آن بود که تیمار کم آبی باعث کاهش میزان کلروفیل برگ، DPPH، ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس شد. اگرچه میزان فلاونوئیدها، کارتنوئید، فنل های کل و درصد اسانس با کم آبیاری متوسط افزایش و در کم آبیاری شدید دوباره کاهش یافتند. افزایش میزان ورمی کمپوست در تیمار کودی منجر به افزایش مقدار صفات فیزیولوژیک و رویشی گیاه نعناع فلفلی شد. مطابق نتایج به دست آمده از اثر متقابل دو تیمار، بیشترین ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس در شرایط آبیاری مطلوب و تیمار 14 تن ورمی کمپوست به دست آمد. بیشترین میزان فنل های کل در کم آبیاری متوسط و کود تلفیقی 70 کیلوگرم اوره+7 تن ورمی کمپوست حاصل شد. همچنین بیشترین درصد اسانس و میزان فلاونوئیدها در کم آبیاری متوسط همراه با 14 تن کود ورمی کمپوست مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد در بین رژیم های آبیاری، کود ورمی کمپوست هم در عملکرد رویشی و هم در صفات فیزیولوژیک گیاه اثر مثبتی داشت.