مطالعه تطبیقی کارکردهای دوگانه اصل احتیاط در مسئولیت مدنی

با پیشرفت تکنولوژی، تولید محصولات و ایجاد فعالیت های جدید، گاه جامعه در معرض خطرهای جدی قرار می گیرد که در صورت وقوع آن ها باید هزینه های هنگفتی را صرف جبران خسارت وارد شده کرد. گاه حتی خسارت ایجاد شده غیرقابل جبران خواهد بود. در جلوگیری از چنین خطرهایی، از اصل احتیاط و اتخاذ اقدامات احتیاطی سخن به میان آمده است. این اصل در دهه های اخیر در قوانین داخلی، اسناد بین المللی و رویه های قضایی به کار گرفته شده است. در این مقاله تلاش شده است با بیان آرای مختلف صادر شده در این زمینه از محاکم خارجی و به ویژه فرانسوی و شرح آن ها، جنبه های مختلف اصل احتیاط بررسی شود. اصل احتیاط که یک اصل حقوقی و سیاسی به شمار می رود، در دو حالت به کار گرفته می شود: پیش از ورود زیان، و پس از ورود زیان. در نتیجه کارکرد دوگانه اصل احتیاط، می توان از نقش پیشگیرانه و جبرانی این اصل در مسئولیت مدنی سخن گفت؛ هرچند تعهد جبران خسارت مالی صرفا در حالت دوم مطرح می شود.