ارزیابی برخی ویژگی های فیتوشیمیایی زرشک سیاه (Berberis integerrima) در پاسخ به محلول پاشی با نانو ذره اکسید روی و دماهای خشک کردن گیاه

چکیده تغذیه گیاه و فرایندهای پس از برداشت از عوامل موثر در افزایش ویژگی های کیفی و محتوای متابولیت های ثانویه در گیاهان می باشند. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی با نانوذره روی (صفر، 3 و 6 میلی گرم در لیتر) و دماهای خشک کردن (25، 50 و 75 درجه سانتی گراد) بر صفات فیزیولوژیک زرشک سیاه، دو آزمایش جداگانه بر مبنای آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در طی سال های 1395-1396 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان طراحی شد. محتوای مواد جامد محلول کل، غلظت روی و آنتوسیانین تحت تاثیر اثرات مستقل محلول پاشی و اندام گیاهی قرار گرفت. بیشترین میزان وزن خشک در ریشه مشاهده شد. نتایج حاکی از وجود اثرات متقابل میان محلول پاشی و دمای مورد استفاده در خشک کردن بر محتوای فنل، فلاونوئید و آلکالوئید بود. بیشترین میزان آلکالوئید (30 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و فلاونوئید (26 میلی گرم بر گرم وزن خشک) در ترکیب تیماری ریشه محلول پاشی شده با 6 میلی گرم در لیتر نانوذره روی در دمای 25 درجه سانتی گراد و بیشترین میزان فنل کل در دمای 25 درجه سانتی گراد در ترکیب های تیماری بخش هوایی محلول پاشی شده با 6 میلی گرم در لیتر نانوذره روی و ترکیب تیماری میوه در هر دو سطح محلول پاشی مشاهده گردید. بیشترین میزان تانن قابل هیدرولیز (9/1 درصد) گیاه در غلظت های 6 میلی گرم در لیتر نانوذره روی و در ریشه و اندام هوایی زرشک مشاهده شد. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت محلول پاشی با نانوذره روی بر محتوای گروه های عمده متابولیت های ثانویه گیاه بود. دمای مورد استفاده در خشک کردن نیز محتوای ترکیبات فوق را متاثر ساخت داد و بیشترین میزان این ترکیبات در دمای 25 درجه سانتی گراد حاصل شد.