تحلیل مکانی و زمانی فرسایندگی باران در ایران طی شش دهه گذشته

فرسایندگی باران معمولا در قالب شاخص های فرسایندگی مبتنی بر خصوصیات بارندگی بیان می شود. تاکنون شاخص های مختلفی ارائه شده اند که از میان آن ها عامل فرسایندگی باران (R) در معادله جهانی هدررفت خاک(RUSLE)از مقبولیت بیشتری در دنیا برخوردار اس..هدف از تحقیق حاضر، محاسبه و مدل سازی عامل فرسایندگی باران در کشور با استفاده از داده های 27 ایستگاه سینوپتیک طی 64 سال آماری 1330 تا 1393 با روش های میان یابی و تحلیل زمانی روند آن با آزمون من- کندال می باشد. با مرور مطالعات و تحقیقات انجام شده در سطح جهان و با توجه به محدود بودن ایستگاه های مجهز به باران نگار و برخی عوامل دیگر، شاخص فورنیه اصلاح شده که براساس آمار بارندگی ماهانه قابل محاسبه است، مورد استفاده قرار گرفت پس از محاسبه عامل فرسایندگی باران برای ایستگاه های مورد نظر، نقشه فرسایندگی باران ترسیم گردید و برای نشان دادن همبستگی مکانی بین داده های فرسایندگی باران از ترسیم نیم تیغیرنما با نرم افزار GS+ استفاده گردید که واریوگرام خطی با میزان صفر بهترین همبستگی بین داده ها را مدل کرد. هم چنین، برای بررسی میزان عامل فرسایندگی باران از روش های میان یابی  روش عکس فاصله، میان یابی  چند جمله ای جهانی، میان یابی  موضعی و کریجینگ استفاده شده و برای انتخاب بهترین روش میان یابی  از شاخص های آماری ریشه میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا استفاده شد. نتایج نشان داد که روش کریجینگ با ریشه میانگین مربعات خطا برابر با 28/94 و میانگین قدر مطلق خطا برابر با 20/96 بهترین روش می باشد. بر این اساس، می توان کشور را به پنج منطقه از نظر فرسایندگی باران تقسیم بندی نمود و مناطق نیمه خشک بالا ترین فرسایندگی باران را دارند. هم چنین این مناطق دارای روند افزایشی عامل فرسایندگی هستند.