کهن نمونه «آب» و کارکرد آن در اسطوره و حماسه

یکی از بحث های مهم «دبستان نقد اسطوره شناختی ژرفا» که جایگاهی ویژه در این دبستان (= مکتب) دارد، موضوع «کهن نمونه»ها است. کهن نمونه ها، آن بسته های روانی درون ناخودآگاهی همگانی است، که همه ی ویژگی های روانی انسان را از دورهی باستان تا اکنون، چونان مردهریگی به ما رسانیده است. یکی از این کهن نمونه ها، که نقشی اساسی در اسطوره ها و حماسه ها دارد و تا به حال به صورت گسترده و فراگیر مورد بررسی قرار نگرفته، کهن نمونهی «آب» است. نگارنده در این جستار، بر آن شده است که پس از ذکر مقدمهای در زمینهی کهن نمونه و ناخودآگاهی جمعی، کارکردهای مهم کهن نمونه ی «آب» را در اسطوره و حماسه به فراخی مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. از جمله ی این کارکردها، نقش «آب» در آفرینش جهان از دیدگاه ملل گوناگون، گذر قهرمان اسطورهای از آب و تجدید تولد وی، جاودانگی و یا روئینتنی به واسطه ی آب، تطهیر معنوی انسان و اجسام به میانجی آب، و پیوند آب و مار در اسطوره ها است. در پایان نیز با تکیه بر این کهن نمونه، رمزگشایی ای نو و بی پیشینه در زمینهی نقش درفش رستم که به سان و سیمای اژدهاست، به انجام خواهد رسید.