بررسی تحقق فرصت های عادلانه ی آموزشی در مقطع ابتدایی شهر تهران بر پایه قانون برنامه پنجم توسعه کشور

 نظام آموزش و پرورش در راستای تحقق سند توسعه کشور مستلزم دارا بودن برداشت مشخص در خصوص انسان مطلوب برای نظام آموزشی و نیازمند برقراری عدالت آموزشی می باشد. دستیابی به آموزش با رویکرد برابری فرصت ها و عدالت آموزشی را می توان به عنوان هدف یا به عنوان وسیله ای جهت تحقق هدف بلندمدت برابری اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار داد. مساله عدالت آموزشی و تحقق آن، در سراسر جهان مساله ای اساسی است و نقش مهم و قابل توجهی در رشد و توسعه کشورها و بهبود شاخص های برابری و تعالی انسان ها دارد. در همین راستا، این پژوهش به بررسی تحقق فرصت های عادلانه ی آموزشی در مقطع ابتدایی شهر تهران براساس قانون برنامه پنجم توسعه کشور پرداخته است.

مواد و روش ها:

 روش پژوهش از نوع داده بنیاد (روش اشتراس کوربین) بوده است. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر عبارت اند از متخصصان، کارشناسان، سیاست گذاران و مسیولان اجرایی وزارت آموزش و پرورش، آموزش و پرورش شهر تهران و سازمان برنامه و بودجه کشور. با توجه به هدف اصلی پژوهش، حسب مورد از روش نمونه گیری زنجیره ای استفاده شده است. با توجه به اشباع داده ها در پژوهش حاضر، تعداد نمونه ها شامل 15 نفر بودند. ابزار جمع آوری داده ها یک فرم مصاحبه نیمه ساختاریافته با ده سوال اصلی بود. روایی این مصاحبه براساس روایی صوری و محتوایی با بهره گیری از نظرات 5 تن از متخصصان و صاحب نظران حوزه تعلیم و تربیت مورد تایید قرار گرفته است. در خصوص پایایی ابزار نیز از قابلیت تایید یا به عبارتی تاییدپذیری بهره گرفته شده است. در این راستا یک فرد متخصص به موازات پژوهشگر داده های خام به دست آمده را بررسی و تایید نموده است. یافته ها با استفاده از روش استقرایی و نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

بحث و نتیجه گیری: 

یافته های بدست آمده نشانگر ضعف در رعایت حقوق برابر، ضعف در تناسب کتب درسی با فرهنگ، زبان و قومیت های مختلف، دسترسی به فرصت های عادلانه آموزشی به تناسب جنسیت، ضعف در تحقق زمینه مناسب برای تحصیل بازماندگان از تحصیل، ضعف در توجه به تدریس ادبیات براساس قومیت ها، ضعف در رعایت استانداردهای مربوط به نسبت دانش آموز به معلم، ضعف در رعایت نسبت دانش آموز به فضای تراکم دانش آموزان، توزیع نابرابر نیروی انسانی مجرب، ناعادلانه بودن منابع مالی، بی توجهی به توسعه و گسترش آموزش بوده است. از این رو توجه ویژه با نگاهی عملی با ارایه راهکارهایی کاربردی از سوی متخصصان و دست اندرکاران به فرصت های عادلانه ی آموزشی مقطع ابتدایی شهر تهران براساس قانون برنامه پنجم توسعه کشور ضروری بوده و هم چنین افزایش بهره گیری از متخصصان و کارشناسان زبده در زمینه تحقق فرصت های عادلانه ی آموزشی که با قانون برنامه پنجم توسعه کشور آشنایی کافی و وافی داشته باشند. از طرفی توجه ویژه و عنایت به تفاوت های زبانی و قومی و مذهبی در شهر تهران با در نظر گرفتن کتب درسی ویژه برای هر یک از مناطق، باز بودن و گشاده بودن نظام آموزشی و مدارس به روی رسانه ها، نهادها و سازمان های ذی ربط در جهت همکاری تحقق فرصت های عادلانه ی آموزشی مقطع ابتدایی براساس قانون برنامه پنجم توسعه کشور و هم چنین همکاری با موسسات مردم نهاد و ان جی اوها برای برگزاری کلاس ها در زمینه های قومیتی، فرهنگی، کودکان کار و بازمانده از تحصیل مانند صبح رویش می تواند در راستای تحقق فرصت های عادلانه آموزشی در مقطع ابتدایی شهر تهران بر پایه قانون برنامه پنجم توسعه کشور مثمرثمر باشد.