توسعه مدلی مکانمند مبتنی بر سیستم استنتاج عصبی-فازی تطبیقی به منظور شناسایی مناطق مستعد خطر زمین لغزش مطالعه موردی: استان البرز

زمین لغزش یکی از پدیده های طبیعی است که سالانه سبب ایجاد خسارات مالی و جانی فراوانی در سطح کشور می شود. از این رو تشخیص مناطق مستعد لغزش، برای به کارگیری روش های پیشگیری یا مقابله با ناپایداری دامنه ها به منظور کاهش خطر و ریسک حاصل از آن ها، بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش روشی جهت پهنه بندی خطر زمین لغزش، مبتنی بر تحلیل های مکانی و مدل سازی عدم قطعیت ارایه می گردد که بر پایه داده کاوی رخدادهای پیشین است. بدین منظور در موتور استنتاج روش پیشنهادی از الگوریتم عصبی-فازی تطبیقی با ساختاری منطبق بر تحلیل حساسیت خطر لغزش استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه این پژوهش استان البرز می باشد. در روش پیشنهادی، فاکتورهایی چون ارتفاع، سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل و بارندگی که از مهم ترین علل ناپایداری دامنه هستند به عنوان عوامل ایجاد لغزش در نظر گرفته شده و نقشه رستری هر یک از فاکتورها در محیط GIS تولیدشده و در بانک داده مکان مرجع ذخیره سازی شده است. سپس مناطق حساس به زمین لغزش با استفاده از یافته های مدل پیشنهادی تهیه گردیده و درنهایت مدل به کمک داده های ارزیابی مورد اعتبار سنجی قرار گرفته است. نتایج مدل پیشنهادی با متوسط ریشه مربع خطا 819/0 و ضریب همبستگی 934/0 دقت نسبتا مناسبی را به منظور پهنه بندی خطر زمین لغزش ارایه می دهد. همچنین در نقشه توزیع مکانی خطر لغزش در منطقه موردمطالعه، مساحت مناطق با خطرپذیری بالا بیشترین مساحت را نسبت به مساحت کل استان به خود اختصاص می دهد که نشان دهنده خطرپذیری بالای استان البرز در بروز لغزش ها می باشد.