تاملی بر علل موثر بر بروز کژ کارکردهای پژوهش در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ایران

پژوهش، مطالعه ای نظام مند و کنترل شده تجربی و انتقادی درباره کشف روابط میان پدیده ها و ارایه ی فرضیه های گوناگون به شمار می رود و در جست وجوی دست یابی به هدف و عملی مشخص است و بر تامین سعادت و رفاه همگان تاکید می کند. آنچه مسلم است پژوهش ها باید نیازهای علمی و تکنولوژی کشور را برطرف و تولید ثروت کنند اما وقایع و اتفاقات موجود در آموزش عالی ازجمله آثار علمی غیرقابل استناد، کاهش کارایی تحقیق و... این مفروضات را زیر سوال برده است. به چه دلایلی کشور ما به زعم برخورداری از امکانات بالقوه در این بخش و نیروهای محقق نتوانسته است درزمینه ی تحقیقات و رفع نیازهای جامعه گام های موثری بردارد. پژوهش حاضر، باهدف شناسایی و تبیین علل موثر بر بروز کژ کارکردی های پژوهش در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ایران، از نوع کیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 22 نفر از پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاست گذاران پژوهش کشور در سال 98-1397 به روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. یافته ها نشان داد که مشکلات ساختاری موجود، ماموریت گرا نبودن دانشگاه، ضعف ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه، مقاله گرایی، ضعف نظام ارزیابی، افت معیارهای جامعه علمی، نظام نادرست پذیرش دانشجو و جذب هییت علمی و همچنین ضعف ساختار قانونی ازجمله علل اصلی کژ کارکردی های پژوهش در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ایران است.