مقایسه شاخص استاندارد بارش و نظام رتبه بندی تاپسیس به منظور ارزیابی وضعیت مخاطره خشکسالی در استان خوزستان

مطالعه وضعیت خشکسالی به عنوان نوعی مخاطره طبیعی در نواحی مختلف به منظور تدوین طرح های مقابله با خشکسالی و مدیریت خطر آن، اهمیت زیادی دارد. نمایه های مختلفی برپایه کمیت های موثر اقلیمی برای ارزیابی خشکسالی معرفی شده است. بررسی حالت های وقوع همزمان طبقات هر نمایه معین خشکسالی می تواند معیار مناسبی برای ارزیابی تطابق نمایه ها باشد. هدف این تحقیق، مقایسه دو روش رتبه بندی تاپسیس و شاخص استاندارد بارش (SPI) در بررسی وضعیت خشکسالی استان خوزستان و کارایی آنها در این زمینه بوده است. در بخش دیگری از پژوهش، میزان حساسیت روش تاپسیس با استفاده از چهار پارامتر اقلیمی مختلف در تعیین خشکسالی یا ترسالی در قالب جدول هایی ارایه شد. در این تحقیق مشخص شد که دو روش مذکور برای تعیین وضعیت خشکسالی و شدت آن کارایی یکسان و مناسبی دارند، ولی برای تعیین شدت ترسالی از روش شاخص استاندارد بارش نمی توان استفاده کرد. در واقع با روش اخیر تنها می توان این موضوع را مشخص کرد که آیا سال مورد نظر جزو سال های تر بوده است یا نه. برای مثال کمترین عدد این شاخص 04/3- در سال 1390 برای ایستگاه آبادان به دست آمد که نشان دهنده خشکسالی شدید است و بیشترین عدد یعنی 33/1 در سال 1377 مربوط به ایستگاه اهواز بود که در طبقه نرمال قرار گرفت؛ درصورتی که در روش رتبه بندی تاپسیس می توان علاوه بر تعیین شدت خشکسالی، وضعیت سال های تر را نیز به صورت کمی ارزیابی کرد. با توجه به محاسبات، برای همه ایستگاه های بررسی شده سال1390 خشک ترین، و سال1371 مرطوب ترین سال بوده است. همچنین به واسطه مطالعات پارامتریک انجام گرفته توسط روش تاپسیس، مشخص شد که بیشترین حساسیت در بین کمیت های اقلیمی، مربوط به تعداد روزهای بارانی، و کمترین حساسیت مربوط به رطوبت نسبی هواست.